Wisconsin, een van de noordwestelijke Staten der Noord-Amerikaansche Unie, grenst in het noorden aan het Bovenmeer en aan Michigan, in het oosten aan het meer Michigan, in het zuiden aan Illinois en in het westen aan Minnesota en Iowa, door de Mississippi en de St. Croix van laatstgemelde twee Staten gescheiden, en telt op ruim 2536 □ geogr. mijl omstreeks 1¼de millioen inwoners, onder welke zich 10000 Indianen bevinden. Men heeft er een golvenden bodem, welke zich van 180 Ned. el (Meer Michigan) tot 528 Ned. el (Blue Mount) verheft boven de oppervlakte der zee. Eigenlijke heuvels heeft men er alleen in het noorden en zuidwesten; de eerstgemelden hebben naar de zijde van het Bovenmeer eene steile helling en zijn met digte wouden bedekt, en laatstgenoemden verheffen zich boven de prairiën, welke van rivierdalen doorsneden zijn en zich over het zuidelijk gedeelte en ook over het midden van dezen Staat uitstrekken. In het noorden heeft men digte bosschen van naald- en loofboomen, — voorts uitgestrekte moerassen en veengronden, en de bodem is er weinig geschikt voor den landbouw. Daarentegen levert het zuiden des lands rijke oogsten, vooral op opene plekken tusschen de eikenbosschen (oak openings).
De stad Milwaukee aan het meer Michigan heeft eene gemiddelde warmte van 8° C. en de jaarlijksche regenhoogte bedraagt er 680 Ned. streep. Late nachtvorsten veroorzaken er dikwijls schade aan den oogst. Na de Mississippi, die er gedeeltelijk de westelijke grenzen vormt, is de rivier de Wisconsin de belangrijkste van dezen Staat. Zij ontspringt in het meer Vieux Desert aan de noordelijke grenzen, heeft eene lengte van 960 Ned mijl, van welke 360 bevaarbaar zijn en stort beneden de Prairie du Chien zich uit in de Mississippi. Een kanaal verbindt haar met de Fox River, welke zich heenspoedt naar het Winnebago-meer, hetwelk gemeenschap heeft met de Greenbaai van het meer Michigan en alzoo een waterweg vormt voor de binnenvaart van New York naar de Mississippi. Tot de overige rivieren behooren er: de Black River, de Chippewa en de St. Croix, welke zich alle uitstorten in de Mississippi. De grootste helft der bevolking houdt er zich bezig met den landbouw, en deze had in 1870 in dezen Staat reeds 2388000 Ned. bunder in gebruik. Men verbouwt er voornamelijk tarwe, haver, maïs, gerst, rogge, aardappelen, tabak, hennep, hop, ooft en druiven. In 1874 had men er ruim 335000 paarden, 4800 muildieren, 545000 runderen, 442000 melkkoeijen, 619000 zwijnen en 1187000 schapen. De bosschen leveren er nog altijd eene aanzienlijke hoeveelheid hout, en de bodem lood, koper, ijzer en zink. De nijverheid is er op het naauwst met den landbouw en de mijn-ontginning verbonden, en de waarde harer voortbrengselen werd in 1870 geschat op ruim 77 millioen dollars. De handel wordt er door de rivieren, meren en kanalen ongemeen bevorderd. In 1877 hadden de spoorwegen er eene lengte van 3727 Ned. mijl. Men vindt in Wisconsin 10 colleges en universiteiten, 3 theologische scholen, eene regtsgeleerde school, eene technische school, 4 kweekscholen voor onderwijzers en 5540 volksscholen. Voorts heeft men er twee krankzinnigengestichten, een instituut voor doofstommen en een voor blinden en eene inrigting voor jeugdige misdadigers. De tegenwoordige grondwet is ingevoerd den 11den Februarij 1848. De gouverneur, vice-gouverneur, staatssecretaris, penningmeester en staats-advocaat worden door het volk voor een tijd van 2 jaar gekozen. De wetgevende magt berust er in banden van een Senaat (33 leden) en van een Huis van Volksvertegenwoordigers (100 leden). De senatoren worden voor een tijd van 2 jaar en de volksvertegenwoordigers voor den tijd van één jaar gekozen. Ieder burger, die den 21-jarigen ouderdom bereikt heeft en reeds een jaar in den Staat gevestigd was, bezit kiesbevoegdheid. Ten behoeve der regtsbedeeling heeft men er een Hof met 3 regters, 10 arrondissementsregtbanken en een aantal vredegeregten. Al de regters worden door het volk voor den tijd van 2 tot 5 jaren gekozen, — de leden van het Hof uit die der arrondissementsregtbanken. De doodstraf is er reeds in 1862 afgeschaft. De geldmiddelen bevinden er zich in een gunstigen toestand en er is geene staatsschuld. Het belastbaar eigendom werd er in 1874 geschat op 346 millioen dollars. De hoofdstad is Madison, maar de belangrijkste stad Milwaukee. Deze Staat zendt 2 senatoren en 8 volksvertegenwoordigers naar het Congrès. — Wisconsin vormde een gedeelte van het gebied, in 1763 door Frankrijk aan Engeland afgestaan, en werd bij den Vrede van Versailles (1783) aan de Unie toegevoegd, waarop het tot het groote Noordwestterritorium gerekend werd. Van 1818 tot 1836 behoorde het tot het territorium Michigan, erlangde daarop een eigen territoriaal bestuur, waaronder tevens Minnesota werd gesteld, en trad den 29sten Mei 1848 als 29ste Staat in de Unie. Vooral zijn vele Duitschers als landverhuizers derwaarts getrokken.
