Gil-Vicente, de vader van het Portugésche drama, werd geboren omstreeks het jaar 1470. Guimaraes, Barcellos en Lissabon bestrijden elkander de eer, zijne geboorteplaats te wezen. Intusschen schijnt het zeker dat hij zich reeds vóór 1495 in laatstgenoemde stad bevond. Volgens den wensch zijner ouders bezocht hij de universiteit aldaar, om zich op de regtswetenschap toe te leggen, doch zijn dichterlijke aanleg, zijne levendige verbeelding en zijn vrolijk gemoed verhieven hem tot een lieveling der Muzen.
Reeds zijne eerste dichterlijke bijdragen vonden grooten bijval aan het Hof van Emanuël de Groote. Hij had in 1502 ter viering van den verjaardag van den lateren Koning Joao III een herdersspel in het Spaansch gedicht en voor het Hof doen opvoeren, waardoor hij grooten roem oogstte. Na dien tijd vervaardigde hij steeds bij dergelijke gelegenheden zulke dramatische spelen, aan wier opvoering hij zelf, zijne dochter Paula, eene uitstekende tooneel kunstenares, en ook de Koning deel namen. Zijn roem verbreidde zich door Europa, en Erasmus van Rotterdam prees hem als den besten drama-dichter van zijn tijd. Intusschen ontbraken ook de benijders niet, en om aan deze zijne vindingrijkheid te bewijzen, improviseerde hij in een gezelschap, naar aanleiding van een opgegeven spreekwoord, de klucht „Inez Pereira”, zijn beste stuk.
Het blijkt intusschen uit zijne geschriften, dat hij geenszins ruim beloond werd, en hij overleed in armoede in het jaar 1536. Zijne werken zijn door zijn zoon Luiz Gil-Vicente in het licht gegeven (1561), doch later door de Inquisitie verminkt (1585). Eerst in veel lateren tijd is door Barreto Feio en Monteiro eene uitgave van het oorspronkelijke werk (1834, 3 dln) verkrijgbaar gesteld. Hoewel het den dichter niet geheel aan voorbeelden uit den vreemde ontbrak, onderscheidden zich zijne stukken door frischheid, levendigheid en humor, zoodat hij in zijn vaderland de grondslagen legde voor het nationale blijspel. Vele dichters, onder anderen ook de beroemde Camoëns, hebben den door hem gebaanden weg betreden.
