Evenals de naam Ford over de hele wereld bekend is door de auto’s, die hij fabriceert, zo zijn in de vliegerswereld in en buiten ons land niet veel namen bekender, dan die van Fokker.
Zó bekend zelfs, dat er een tijd was, dat, zodra we in de krant lazen, dat een vliegtuig een buitengewone prestatie had verricht, er een grote kans was, dat het een Fokker was!
Laten we, nu we ’t er toch over hebben, eens even enkele belangrijke prestaties van Fokker-vliegtuigen na den oorlog — men weet, hoe bekend Fokker ook was in den oorlog — in ’t geheugen terugroepen. In October 1924 wordt met het Fokker-vliegtuig F VII H-N.A.C.C, voor de eerste maal de luchtverbinding Holland-Indië tot stand gebracht door de piloten Thomassen à Thuessink van der Hoop, van Weerden Poelman en den mecanicien van der Broeke.
Op 9 Mei 1926 vliegen Commander Richard Byrd en Floyd Bennett als eersten over de Noordpool in een Fokker F VII 3 m. Wright.
De K. L. M. vervoert van 15—23 Juli 1927 per F Vila den eersten betalenden passagier, den heer van Lear Black, van Amsterdam naar Batavia en terug (ongeveer 33000 K.M. totaal). De vlucht werd uitgevoerd door de piloten Geysendorffer en Scholte. De Atlantische Oceaan wordt voor de eerste maal overgevlogen in een driemotorig vliegtuig, n.l. een F VII 3 m. bemand door Commander Byrd, de piloten Balchen en Acosta en den ingenieur Noville.
De eerste vlucht San Francisco—Honolulu (3860 K.M. over water) wordt op 28/29 juni volbracht door de Amerikaanse legervliegers Luits, Maitland en Hegenberger, met Fokker F VII 3 m.
Luitenant Einar Lundborg van de Zweedse militaire Luchtvaart redt generaal Nobile met Fokker C. V op ski’s, na diens Noordpooltocht met het luchtschip „Italia” in Juni 1928.
Een der belangrijkste vluchten in de geschiedenis der luchtvaart was de eerste tocht over den Stillen Oceaan (c.a. 12000 K.M. over water) van San Francisco naar Australië via de Hawaï en Fidji-eilanden, Mei-Juni 1928. Deze historische vlucht werd volbracht met de Fokker F VII 3 m. „Southern Cross” bestuurd door Kingsford Smith en Ulm, — de laatste is in December 1934 op een tocht Amerika-Australië verongelukt; de eerste op een vlucht van Engeland naar Australië.
En tenslotte mogen we niet vergeten de reuze-prestatie van het kranige Pelikaanviertal, dat met de Fokker F XVIII P.H. A.S.P. „de Pelikaan” op 18 December 1933, nadat de Fokker F XX plotseling door een storing aan den middenmotor buiten gevecht was gesteld, onvoorbereid in vier dagen van Schiphol naar Batavia vloog en eveneens in recordtijd terug. Dit viertal bestond uit I. W. Smirnoff, gezagvoerder, P. Soer, eersten bestuurder, J. H. M. Grosfeld, boordwerktuigkundige en C. H. van Beukering, radio-telegrafist.
Deze prachtvlucht en het grote enthousiasme, dat bij deze gelegenheid in ons land en in Indië werd betoond, ligt je nog vers in ’t geheugen. En eveneens de laatste met de Uiver. Want al is dit vliegtuig, dat zo droevig aan zijn eind is gekomen, geen Fokker, het is toch ongetwijfeld Fokker geweest, die op deze machine de aandacht heeft gevestigd, en die ze nu in licentie bouwt en daarvan in Europa het verkooprecht heeft. Wie is nu die Fokker, die zulke degelijke vliegtuigen bouwt, dat ze over de hele wereld beroemd zijn?
Zijn naam is Anthonie Herman Gerard Fokker. Deze drager van den Zeeuwsen naam Fokker werd geboren in 1890 te Kediri (Ned.-Indië), waar zijn vader een leidende functie in de cultures had. Reeds in 1894 verhuisde de familie Fokker naar Haarlem en hier bezocht Fokker de lagere school en de H.B.S. Al heel gauw bleek het, dat hij niet veel aandacht had voor de gewone lessen, maar des te meer voor alles, wat de praktijk van de techniek betrof. Toen in 1908 en 1909 de vluchten van Wright, Blériot e.a. de belangstelling van de hele wereld trokken, werd het enthousiasme in den jongen Fokker zo opgewekt, dat hij al z’n vrije uren besteedde aan het in elkaar knutselen van vliegtuigmodellen.
Op zolder had hij een knutselkamer en hier nam hij o.a. reeksen proeven met celluloid-modellen van glij-vliegtuigen. Hier werd de grondslag gelegd voor de toekomst van het Fokker-vliegtuig. Maar een natuur als die van Fokker kon geen genoegen blijven nemen met enkele modelproeven en toen hij in 1910 op een vacantiereis in Duitsland te Mainz een „vakschool voor automobiel- en vliegtuigtechniek”, waaraan een vliegschool was verbonden, had ontdekt, was zijn besluit genomen en liet hij zich als leerling inschrijven. Die school was nog tamelijk primitief ingericht: zij bezat maar één studie-vliegtuig en toen dit plotseling verongelukte, kwam bij Fokker het denkbeeld op, om zelf een echt vliegtuig te bouwen. In den winter van 1910— ’11 vervaardigde hij dit vliegtuig met behulp van twee werklieden. Hij leerde hierop zichzelf vliegen en haalde in Mei 1911 zijn internationaal brevet.
In het jaar 1911 werd dit toestel verder ontwikkeld en dit eerste Fokkervliegtuig trok ten zeerste de aandacht.
In 1912 nam Fokker met groot succes deel aan een militair concours te St. Petersburg, in 1913 trachtte hij reeds te komen tot de oprichting van een fabriek in ons land, doch zonder succes: de Nederlandse regering voelde toen nog niet voor Fokkervliegtuigen. Nadat ook zijn pogingen, om in Engeland en Frankrijk zijn vliegtuigen ingevoerd te krijgen, mislukt waren, won Fokker in 1913 in Duitsland den eersten prijs in een concours voor gemakkelijk transportabele militaire vliegtuigen en werd hem tevens de gelegenheid geboden, te Schwerin een fabriek met vlieg school op te richten, die tijdens den wereldoorlog tot geweldigen bloei kwam.
Aan het einde van den oorlog was de naam van A. H. G. Fokker als vliegtuigconstructeur gemaakt. Hij liquideerde toen zijn ondernemingen in Duitsland en kwam zich begin 1919 in zijn vaderland vestigen. Weldra waren toen de voorbereidende werkzaamheden voor de stichting ener nieuwe onderneming in Nederland tot stand gebracht en werd tijdens de E.L.T.A., de eerste internationale luchtvaarttentoonstelling na den oorlog, de N.V. Nederlandse Vliegtuigenfabriek opgericht, die zich vestigde in de hallen van die tentoonstelling en daar nu nog gevestigd is, n.l. te Amsterdam aan den Papaverweg over het IJ.
In 1924 werd in Amerika de FokkerAircraft Corporation opgericht, die thans verschillende fabrieken in de V.S. exploiteert.
Zo was uit den H.B.S.-jongen, die in 1909 zijn modelproeven nam, in 1920, dus in twintig jaar tijds, reeds een vliegtuigconstructeur met een wereldnaam gegroeid, wiens ontwerpen in 18 fabrieken worden gebouwd. Tegenwoordig bouwt Fokker vooral militaire vliegtuigen en vertegenwoordigt de bekende Amerikaanse vliegtuigfabriek, die de Douglas’ machines produceert.
