Het Rijksschooltoezicht bestaat, behalve uit 3 inspecteurs, uit 26 districtsschoolopzieners en 127 arrondissementsschoolopzieners. De D.S. houdt toezicht op de onderwijzers en het onderwijs, verricht administratieve bezigheden en moet door gedurige aanraking met onderwijzers, gemeentebesturen en Ged.
Staten de algemeene vraagbaak zijn, het overleg bevorderen en de handhaving der wet en de uit haar voortgevloeide verordeningen bewaken. Hij heeft grooten invloed op de inrichting van het onderwijs.De regeling der schooltijden en vacantiën, vaststelling van het leerplan, van de schoolboeken en de verdeeling der school in klassen (a);
de bestekken voor bouw en verbouw van openbare scholen en onderwijzerswoningen worden door hem goedgekeurd; hij maakt met B. en W. de voordracht op voor hoofd der school; hij kan voorstellen dezen te ontslaan (b);
hij geeft eene verklaring af van lichaams- of zielsgebreken (c);
hij geeft de verklaring af of de bijzondere lagere scholen voldoen aan de voorschriften, welker nakoming noodig is, zullen de schoolbesturen in het genot komen eener rijksbijdrage om te voorzien in de behoefte aan schoollokalen; hij wordt door Gedeputeerde Staten geraadpleegd, als een onderwijzer vrijstelling vraagt van het verbod om ambten of bedieningen te bekleeden of te gedongen, dat te zijnen huize handel of nering gedreven of eenig beroep uitgeoefend wordt door de leden van zijn gezin (d).
De A. S. staat den D. S. ter zijde. Hij bezoekt 2-maal ’sjaars zijne scholen; hij wordt door B. en W. geraadpleegd bij het opmaken der voordracht voor onderwijzer en door D. S. over de punten onder a; b, c en d genoemd; hij kan voorstellen een onderwijzer te ontslaan (niet het H. d. S.) of te schorsen (ook het H. d. S.). De uitvoering der leerplichtwet berust hoofdzakelijk in zijne hand.
