Richard cobden

betekenis & definitie

Engelsch demokraat, bestrijder der monopoliën, verdediger van vrijen handel, geb. 3 Juni 1804 op de hoeve Dunford bij Midhurst in Sursex, de vierde van elf kinderen, werd door zijn geheel onbemiddelde ouders op een soort kostschool in Yorkshire gedaan, kwam in 1819 bij zijn oom in een zaak in manufacturen, bezocht als handelsreiziger dezer zaak Ierland en Schotland, nam in 1828 met twee andere jongelieden bijna zonder kapitaal een katoendrukkerij over, richtte in 1831 zelf in Lancashire een dusdanige inrichting op, en vestigde zich in 1832 te Manchester, waar hij in 1835 reeds tot de grootindustrieelen behoorde; in 1835 bezocht hij de Vereenigde Staten, gaf teruggekeerd de vlugschriften England, Ir eland and America in het licht, bereisde in 1836—37 Turkije, Griekenland en Egypte, schreef in 1836 de brochure Bussia, een bestrijding van den toenmaals in Engeland heerschenden rassenhaat; beide brochures bevatten in hootdzaak reeds de grondtrekken van zijne later met zooveel ijver gepropageerde denkbeelden: de roeping van Engeland om als beschermer van den wereldvrede op te treden, en grootst mogelijke vrijheid voor den handel; zij verschaften hem grooten invloed bij de industrieele aristocratie van Lancashire en deden hem in handels- en nijverheidskringen een sterken aanhang vinden; met eenige gelijkgezinde vrienden slaagde hij er te Manchester in, de Lord of the Manor door een gemeenteraad te doen vervangen; in 1838 bezocht hij Duitschland, en vatte hier het eerst het denkbeeld van een vereeniging tot bescherming van de belangen van den m iddenstand tegen de aristocratie op, hetgeen tot de oprichting van de Anti-Corn-Law-League (anti-graanwetbond) leidde; in 1841 werd hij te Stockport in bet Lagerhuis gekozen, en zag zijn strijd tegen de graanrechten in 1846 bekroond met de overwinning: de opheffing ervan; een plaats in het nieuwgevormde whig-kabinet afwijzende ondernam hij nu een reis door Europa, en vernam te Madrid dat hij in West-Riding in het parlement was gekozen; onder zijn medewerking werd in 1849 de acte van navigatie opgeheven; hij ijverde voorts nog voor verbetering der handelsbetrekkingen van Engeland met het vasteland, voornamelijk met Frankrijk, voor financieele hervormingen, voor herziening van de kieswet, voerde oppositie tegen Palmerston’s politiek onmiddellijk voor de Krimoorlog, deed in 1857 door een met 16 stemmen meerderheid aangenomen votum van wantrouwen inzake de China-aangelegenheden het ministerie vallen, leed bij de nieuwe verkiezingen de nederlaag tegen den kandidaat der oorlogspartij, ondernam hierop een reis naar Amerika, werd in zijn afwezigheid bij een tusschentijdsche verkiezing te Rochdale in April 1859 weder in het parlement gekozen, zag zich kort daarop in het nieuwe kabinet-Palmerston de portefeulle van handel aangeboden, bedankte echter, zich aan geen partij willende verbinden, zoowel voor het een als voor het andere aanvaardde evenwel de opdracht de onderhandelingen met Frankrijk omtrent een handelsverdrag te leiden, sloot op 23 Jan. 1860 met genoemd land het in zijn gevolgen zoo belangrijke verdrag van 1860 af, steunde vervolgens nog krachtig de door John Bright geleide agitatie voor herziening der kieswet, nam echter geen werkdadig aandeel meer aan den parlementairen arbeid, koos gedurende den amerik. burgeroorlog op de meest besliste wijze partij voor de noordelijke staten, voerde in 1864 oppositie tegen interventie van Engeland ten gunste van Denemarken, en overleed 2 April 1865 te Londen; hij geldt als de hoofdvertegenwoordiger van de Manchester-school en als een der meest eminente kampioenen voor vrijhandel en algemeenen vrede. Zijn Speeches on Questions of Public Policy werden in 1870 door John Bright en Thorold Rogers uitge geven.