fransch staatsman en geschiedschrijver, eerste president der derde republiek, geb. 14 April 1797 te MarseiPe; werd advokaat te Aix, beoefende tevens de geschiedenis en de staathuishoudkunde en nam ook deel aan het openbare leven. In 1821 ging hij naar Parijs, kwam hier aan de redactie van de „Constitutionnel” en was weldra een der voornaamste woordvoerders van het liberalisme.
Op aansporing van Talleyrand richtte hij in Jan. 1830 in vereeniging met Armand Carrel en Odilon Barrot het orléanistisch gezinde blad „National” op, dat veel invloed kreeg. Toen 26 Juli 1830 de koninklijke verordeningen werden afgekondigd, waarbij o.a. de vrijheid van drukpers werd opgeheven, organiseerde T. onmiddellijk een machtig protest van de geheele liberale journalistiek. T. nam daarop persoonlijk deel aan de onderhandelingen welke aan de troonsbestijging van den hertog van Orléans voorafgingen. Hij werd nu lid van den Raad van State en secretaris-generaal aan het ministerie van financiën, vervolgens Lafitte’s onderstaatssecretaris en weinig later kreeg hij als afgevaardigde van Aix zitting in de Kamer. In Oct. 1832 werd hij in de plaats van den overleden Périer minister van binnenl. zaken, twee maanden later minister van handel en openbare werken, April 1834 weer minister van binnenl. zaken. Van Febr. tot Aug. 1836 was hij minister-president; 1 Maart 1840 werd hij dit ten tweeden male, wilde in Juli van dat jaar den pacha van Egypte hulp verleenen tegenover de overige mogendheden en bedreigde daardoor Europa een oogenblik met een algemeenen oorlog; werd in Oct. 1840 ontslagen en trad nu aan het hoofd der oppositie.
In 1848 was hij lid der nationale vergadering, die de staatsregeling van de tweede republiek had te ontwerpen. Bij den staatsgreep van 2 Dec. 1851 werd hij gevangen genomen en verbannen; 1852 mocht hij terugkeeren. 1863 werd hij lid van het wetgevend lichaam, en kwam hier op voor grondwettige vrijheden; hij verzette zich in 1870 tegen het verklaren van den oorlog aan Pruisen en kreeg daardoor den bijnaam van „de kleine Pruis”, werd na Sedan en het uitroepen der derde republiek door de voorloopige regeering naar verschillende europeesche hoven gezonden, om de bemiddeling der mogendheden in te roepen, doch vond nergens gehoor. Bij de verkiezingen voor een nationale vergadering, 8 Febr. 1871, werd hij door de legitimistisch-orleanistische partijen in 26 districten gekozen. Bij de opening dier vergadering te Bordeaux, 17 Febr. 1871, werd hij tot hoofd van de uitvoerende macht der fransche republiek gekozen; 26 Febr. onderteekende hij te Versailles de vredes-praeliminairen; 26 Febr. werd op zijn voorstel de nationale vergadering naar Versailles verlegd; van hier uit organiseerde hij de maatregelen tegen de parijsche commune, die door maarschalk Mac Mahon met ongeveer 120.000 man troepen in bloed werd gesmoord. 31 Aug. 1871 werd zijn mandaat door de nationale vergadering met drie jaar verlengd en werd hem den titel van president der republiek verleend; hij schreef nu een leening uit van 3 en een van 2 milliard francs en bracht daardoor de bevrijding des lands van de duitsche bezettingen tot stand (Sept. 1873). 23 Mei lokten de monarchisten, ontevreden wijl hij hun plannen niet trachtte te verwezenlijken, maar daarentegen bij de vorming van een nieuw ministerie de leden daarvan uit de rijen der gematigde republikeinen koos, een votum van wantrouwen tegen hem uit, waarop hij den volgenden dag aftrad. Hij overl. 3 Sept. 1877. Als staatsman was hij eerst voorstander van de constitutioneel monarchie, later van een conservatieve republiek.
Als geschiedschrijver heeft hij de bonapartistische sympathieën versterkt en de oorlogsgezindheid aangewakkerd. Hoofdwerken: Histoire de la Révolution française (6 dln. 1823—27, 15de dr. 1881), Histoire du Consulat et de l’Empire (1845—62, 20 dln.), Discours parlementaires (uitgeg. door Calmon, 1870—89, 16 dln.). Literatuur: werken van Laya, Richardet, J. Simon (Le gouvernement de M. Thiers, 1878), Mazade (1884), de Rémusat (1889).
