engelsch kunstcriticus en sociaal hervormer, geb. 8 Febr. 1819 te Londen, studeerde te Oxford en verbleef verschillende jaren om gezondheidsredenen in Italië en Zwitserland. Zijn eerste letterkundige arbeid was een vlugschrift ter verdediging der nieuwe eng. schilderschool, 1843—60 in 5 dln. in uitgebreider vorm als Modern painters uitgegeven.
Om materiaal ter voortzetting van dit werk te verzamelen, begaf R. zich 1845 opnieuw naar Italië, waar een langdurig verblijf te Venetië aanleiding gaf tot zijn Seven lamps of architecture (Londen 1849) en Stones of Venice (3 dln., 1851—53). Sedert 1851 trad hij met brieven aan de „Times” over het praeraffaëlisme op, welke grooten invloed oefenden op de engelsche schilders. Voor de Arundel Society schreef hij een verhandeling over Giotto and his worhs in Badua (2 dln., 1855); 1867 werd hij door de universiteit van Cambridge tot lecturer benoemd, 1870 tot prof. der schoone kunsten te Oxford, doch Dec. 1884 moest hij dit ambt wegens ziekte neerleggen; hij trok zich terug op zijn landgoed Brantwood in Lancashire en overl. aldaar 20 Jan. 1900. Van zijn latere werken dienen genoemd: Lectures on art, delivered at Oxford (1870), Aratra Bentelici, lectures on the eleynents of sculpture (1872), Ariadne Florentina (1874), Val d’Arno (1875), The storm-cloud of the 19th century (1884). Buitendien schreef hij een aantal werken over staathuishoudkundige onderwerpen, waarin hij uitgaat van de gedachte dat de geheele sociale strijd geweten moet worden aan onvoldoende volksopvoeding en dat alleen veredeling des levens door terugkeer tot de natuur en beoefening der kunst baten kan; daartoe behoor en: Unto this last (1862), Time and tide (1867), Munera pulver is (1872) en Fors clavigera (8 dln., sedert 1871). Een verzameling zijner Poems verscheen 1891; onder den titel Praeterita (3 dln., 1885—1900) schreef hij zijn autobiographie. Ter verwezenlijking der sociale ideeën van R. werd 1899 door eenigen zijner vereerders in Oxford een inrichting, Ruskin Hall, geopend, waar jongelieden uit het volk naar zijn principes worden opgevoed. In Coniston werd 1901 een Ruskinmuseum geopend.
