De oostelijkste residentie van Java, groot ruim 9103 km2 met 743,352 inw., waaronder 1382 europeanen, 1940 chineezen en 1555 arabieren; hoofdpl. Besoeki; afdeelingshoofdplaatsen Bondowoso, Djember, Sitoebondo, Banjoewangi.
De residentie omvat 5 afdeelingen, met 20 districten en 63 onderdistricten, als volgt:1. Afdeeling Besoeki, 62517¾ heet. groot, verdeeld in de districten
a. Besoeki met de onderdistricten Besoeki, Banjoeanget, Djatibanteng en Soembermalang,
b. Mlandingan met de onderdistricten Mlandingan, Soebolor en Pasirpoelih,
c. Wringin met onderdistricten Wringin, Pakem; I
2. Afdeeling Bondowoso, 81572V4 hectare groot, verdeeld in de districten
a. Bondowoso, met de onderdistricten Bondowoso, Poler, Pakoewesi, Loetjari, Tegalampel,
b. Penanggoengan met onderdistricten Penanggoengan, Tasnan, Tamanan, Kontjer-Kidoel:
c. Wonosari, met onderdistricten Wonosari, Tapen, Wonokoesoemo, Djebong Kidoel, Kasemek:
3. Afdeeling Djember, 3284961-/2 hectare groot, verdeeld in de districten
a. Djember, met de onderdistr. Djember, Wrirolegi, Ardjasa;
b. Soekoherto, met onderdistricten Kalisat, Ledokombo, Soemberdjambe, Soekowono, Djelboek;
c. Majang, met onderdistricten Majang, Moemboel, Silo;
d. Bambipoedji, met onderdistricten Rabipoedji, Doekoehmentjek, Mangli;
e. Tanggoel, met onderdistricten Tanggoel, Kaliglagah, Bangsalsari;
f. Poeger, met onderdistricten Poeger, Kentjong, Amboeloe;
4. Afdeeling Panaroekan, 159368¼ hectare groot, verdeeld in de districten
a. Sitoebondo, met de onderdistricten Sitoebondo, Olean;
b. Panaroekan, met onderdistricten Panaroekan, Klatakan, Geloeng-lor;
c. Pradjekan, met onderdistricten Pradjekan, Klabang;
d. Kapongan, met onderdistricten Kapongan, Pandji, Mangaran;
e. Kalitikoes, met onderdistricten Kalitikoes, Slitring;
f. Soemberwaroe, met onderdistricten Asembagoes, Soemberwaroe;
5. Afdeeling Banjoewangi, 378349¼ hectare groot, verdeeld in de districten
a. Banjoeivangi, met de onderdistricten Banjoewangi, Singatroenan, Glagah ;
b. Bogodjampi, met onderdistricten Rogodjampi, Alasmalang, Tjeloering.
Deze residentie, die ten noorden door straat Madoera, ten oosten door straat Bali en ten zuiden door den Indischen Oceaan bespoeld wmfdt en overigens wordt begrensd door de residentie Probolinggo, is over het geheel bergachtig; de grensstreken met Probolinggo worden ingenomen door het Ajanggebergte, met den 3000 meter hoogen Goenoeng Argapoera, dat door den in noordoostelijke richting loopenden Arak-arak-keten met het vulkanische, in het noorden der afdeeling gelegen Ringgitgebergte is verbonden. De vlakte van Panaroekan, ten oosten van genoemde gebergten, vormt het noordelijk deel dezer residentie; aan deze vlakte, waardoor de rivier Sampejan loopt, die op den Goenoeng Argapoera ontspringt en bij Panaroekan in straat Madoera valt, sluit zich slechts gescheiden door een heuvelrug van hoogstens 300 meter hoogte, de vlakte van Poeger aan, die door de Kali Bedadoeng wordt besproeid. Beoosten beide vlakten verheft zich het RaoenIdjengebergte, met toppen van boven 3000 M.; in den noordoosthoek der residentie bevindt zich do Baloeran, een uitgewerktc vulkaan, ruim 1200 meter hoog. Hot noordelijkst punt van B. is Tandjong Tjina; van kaap Sedano tot aan de diep landwaarts inloopende Pampangbaai is de kustlijn zoo goed als ongebroken; de zuidkust is daarentegen zeer onregelmatig. De inlandsche bevolking bestaat hoofdzakelijk uit Madoereezen en houdt zich geheel met landbouw bezig, behalve met een weinig vischvangst en veeteelt.
