Met een ander(man)s kalf ploegen

betekenis & definitie

gebezigd om aan te duiden dat men zich van de hulp van een ander bedient, maar onder de schijn van eigen werk te leveren. Ontleend aan de geschiedenis van Simson. Zoals in Richt. 14 wordt verhaald, waren de Filistijnse bruiloftsgasten van Simsons bruid te weten gekomen wat de oplossing was van het hun door Simson opgegeven raadsel, en hij, in toorn ontstoken over de trouweloze handelingen zijner aanstaande vrouw, roept uit: indien gij niet geploegd hadt met mijn kalf (juister met mijn rund, zoals de Leidse vertaling zegt), gij zoudt mijn raadsel niet hebben uitgevonden! De spreekwijze zinspeelt op de Israëlietische manier van ploegen: men gebruikte daarvoor niet als bij ons paarden, maar runderen, zodat de uitdrukking eenvoudig betekent: indien gij u niet van mijn werktuig, van mijn hulp bediend hadt, gij zoudt geen oplossing van mijn raadsel hebben gevonden. Vgl. Fr. labourer avec la génisse d’autrui; Hd. mit fremdem Kalbe pflügen; Eng. to plough with another man’s heifer.