Betoog, bewijsvoering, betooging. Demonstratio est syllogismus scientialis id est faciens scire, s. THOMAS, COMMENT.
IN I ANAL. POST. LECT. 4, N° 9, Het betoog is een wetenschappelijke sluitrede, dit is een sluitrede die doet weten. — Duplex est demonstratio una quae est per causam, et dicitur propter quid et haec est per priora simpliciter. Alia est per effectuai, et dicitur demonstratio quia t haec est per ea quae sunt priora quoad nos, S. THOMAS, SUM. THEOL.
I, Q. 2, A. 2, C., Er is een tweevoudige bewijsvoering in de eerste steunen we op de oorzaak van iets, en in die bewijsvoering geeft men, naar men gewoonlijk zegt, het innerlijk waarom van iets aan-, ze gaat uit van bewijsgronden, die op zich zelf genomen het eerst kenbaar zijn. In de tweede bewijsvoering steunen we op het uitwerksel; op bewijst dan ook alleen dat iets is, en gaat uit van dingen die ten opzichte van ons eerder kenbaar zijn, THEOL. SUM. I, 47. Cum demonstratio sit Syllogismus fatiens scire, ut dictum est, oportet etiam quod demonstratio, quae facit scire quia, différât a demonstratione, quae facit scire propter quid, s. THOMAS, COMMENT. IN I ANAL.
POSTER. LECT. 23, N° 2, Daar het betoog een sluitrede is die, zooals gelegd werd, doet weten, opo moet ook de bewijsvoering die de feitelijkheid te kennen geeft anders zijn dan de bewijsvoering die het waarom doet kennen. — Per effectum notiorem causa potest fieri demonstratio non faciens scire propter quid, sed tantum quia, s. THOMAS, COMMENT. IN I ANAL. POSTER. LECT. 23, N° 4, Uit uitwerksels, die ons beter bekend zijn dan de oorzaak kan een betoog worden opgesteld, dat dan niet het waarom maar alleen de feitelijkheid doet kennen. — Demonstratio fit per notius, sei licet nobis-, alias non faceret scire, IBIDEM, Plet betoog geschiedt met behulp van wat althans ons beter bekend is-, anders epu het immers niet doen weten. — Demonstratio procedit ex universalibus, inductio autem procedit ex particularibus, s.
THOMAS, COMM. IN I ANAL. POSTER. LECT. 3 O, N° 4, De bewijsvoering betoogt uit de algemeene begrippen, de opklimming daarentegen uit de bijzondere begrippen. — Demonstratio a posteriori, Bewijsvoering uit de uitwerkselen, betoog uit de uitwerkselen. Demonstratio a priori, Bewijsvoering uit de vooropgestelde oorzaak, betoog uit de vooropgestelde oorzaak. Demonstratio a simultaneo, Bewijsvoering uit iets samengaands, betoog uit iets samengaands.
Demonstratio ad hominem, Weerleggingsbetoog, weerleggende bewijsvoering. Demonstratio affirmativa, Bevestigend bewijs. Demonstratio categorica, Stellig bewijs. Demonstratio circularis, Kringloopig betoog. Demonstratio directa, Rechtstreeksche bewijsvoering, rechtstreeksch betoog. Demonstratio ex absurdo, Betoog door herleiding tot het ongerijmde, bewijsvoering door herleiding tot het ongerijmde.
Demonstratio indirecta, Onrechtstteekschc bewijsvoering, onrechtstreeksch betoog. Demonstratio minus perfecta, Minder volmaakte bewijsvoering, minder volmaakt betoog. Demonstratio negativa, Ontkennend betoog. Demonstratio ostensiva, Rechtstreeksch betoog, rechtstreeksche bewijsvoering. Demonstratio particularis, Bizonder betoog, bizondere bewijsvoering. Demonstratio perfectissima, Zeer volmaakte bewijsvoering, zeer volmaakt betoog.
Demonstratio physica, Betoog uit de natuurkunde. Demonstratio praedicativa, Bevestigend bewijs. Demonstratio privativa, Ontkennend bewijs. Demonstratio propter quid, Betoog uit de eerste oorzaak. Demonstratio quia, Betoog uit de onmiddellijke oorzaak, betoog uit de uitwerkselen, betoog uit de werking, feitelijkheidsbetoog, betoog dat iets is. Demonstratio signi, Betoog uit de teekenen van iets, betoog uit de werking, bewijsvoering uit de teekenen van iets, bewijsvoering uit de werking.
Demonstratio simpliciter, Betoog zonder meer, betoog zonder weerlegging. Demonstratio universalis, Algemeen betoog, algemeene bewijsvoering. DEMONSTRATIVEBetoogenderwijs.
