Een-op-eentoezicht (of direct toezicht) is toezicht op de naleving, de kwaliteit of de veiligheid van een individuele organisatie (bedrijf, instelling), handeling of zaak.
Toelichting Een-op-eentoezicht is het toezicht waarbij een inspectie direct informatie verzamelt en beoordeelt inzake één onder toezicht staande organisatie en waarbij eventueel rechtstreeks geïntervenieerd kan worden. Het is de meest voorkomende en ook de meest bekende relatie in het toezicht: die tussen de toezichthouder en het bedrijf (of de persoon) waarop hij toezicht houdt. Toezicht is van oudsher op deze wijze vormgegeven en verreweg de meeste inzichten in toezicht (beginselen, methoden, instrumenten) zijn op deze relatie gestoeld. Het is de meest basale vorm van toezicht.
Met de toenemende complexiteit van de maatschappij ontstaan andere relaties in het toezicht. Zo is er steeds meer aandacht voor de situatie dat meerdere toezichthouders min of meer tegelijkertijd toezicht houden op hetzelfde bedrijf (er is dus sprake van een ‘meer-op-eenrelatie’).
Anderzijds volstaat toezicht op één individuele organisatie of handeling of zaak meestal niet meer. Toezichthouders kijken ook naar een heel domein (zoals de ziekenhuizen) of naar de processen waar verschillende organisaties als schakels in een keten bij betrokken zijn (bijvoorbeeld bij afvalverwerking). Daarvoor is vaak nog wel een-op-eentoezicht nodig, als informatiebron of als er sprake is van niet-normconform gedrag. Elk niveau vergt een verschillende wijze van kijken, rapporteren en optreden door de toezichthouders.
