Dit wil zeggen: het is de hoogste tijd om een bepaalde gevaarlijke ontwikkeling te keren. De uitdrukking is sterk aan inflatie onderhevig. In het Van Dale Idioomwoordenboek (1999) vinden we krantencitaten waarin we het middernachtelijk uur nog verder naderen: het is twee voor twaalf. In deze vorm is de uitdrukking ook de naam geworden van een televisiequiz - al gaat het hier alleen om een woordspeling: twee deelnemers moeten twaalf vragen beantwoorden.
Twaalf uur ’s nachts is blijkbaar een magisch tijdstip, waarop allerlei onheil zich definitief voltrekt. Jammer, maar niets meer aan te doen. Ongetwijfeld wordt het middernachtelijk uur als cruciaal ervaren omdat dan de datum wisselt: deadlines lopen af, contracten verliezen hun geldigheid.
En zoals er uitdrukkingen zijn om het naderend onheil aan te duiden, zo zijn er sinds kort ook uitdrukkingen voor de niet meer af te wenden narigheid. Langzaam kruipt de wijzer van de klok verder: het is vijf over twaalf. En erger nog. In hun boek Het verenigd Europa van de mafia (1994) zeggen de auteurs Jürgen Roth en Mare Frey dat het, wat de criminaliteit aangaat, ‘tien over twaalf is’.
