Troelstra - Mr. Pieter Jelles Troelstra, Nederl. staatsman en Friesch dichter, geb. 1860 te Leeuwarden, studeerde in Groningen, waar hij zich meer voelde aangetrokken tot letter- en dichtkunst dan tot de rechten, vestigde zich in 1888 als advocaat in zijn geboortestad; vertrok, daar hij hier weinig sympathie vond wegens zijn socialistische denkbeelden, in 1893 naar Amsterdam, waar hij in hevigen strijd kwam met Domela Nieuwenhuis, met wien hij in 1894 als een der 12 apostelen brak, om weldra een invloedrijk leider te worden van de pas gestichte S. D. A. P. Hij had zich te Utrecht gevestigd, waar hij „de Baanbreker” redigeerde, tot hij in 1897 gekozen werd tot lid der Tweede Kamer. Hier ijverde hij, zittende van 1897-1901, 1902-05, en verder sinds 1913 voor de socialistische beweging. De arbeidersklasse zag na 20-jarigen strijd onder zijn leiding, in 1917 bij de herziening der Grondwet haar wensch inzake algemeen kiesrecht vervuld. Zijn werkzaam politiek leven nam hem zóó zeer in beslag, dat zijn letterkundige arbeid niet zoo vruchtbaar werd, als hij vóór en in zijn studententijd deed verwachten.
T. stond steeds in nauw verband met zijn Duitsche partijgenooten. Tijdens den Wereldoorlog ijverde hij met dezen voor een vrede door overeenkomst (Conferentie te Stockholm); was daarom in entente-kringen verdacht. De revolutie in Duitschland, Nov. 1918, bracht hem in de meening, dat ook hier te lande revolutie gewenscht werd. Deze dwaling deed zijn invloed veel afbreuk. Als Jelles (P.) gaf hij uit : Ny Frysk Lieteboek (met Tj. E. Halbertsma, 1886, 2e dr. 1905, 3e dr. 1916); For Hûs en Hiem (tijdschrift 1888-91); Rispinge (= Oogst); Aide en nye fersen (1909); als politiek leider verschillende brochures, o. a. : De revolutie en de S. D. A. P. (1919); De S.D.A.P., wat zij is en wat zij wil (9e dr. 1920); met Henri Polak „De Socialistische Bibliotheek” en het dagblad „Het Volk”, terwijl hij mede-redacteur is van „De Socialistische Gids”, maandschrift.
