Fronde - Naam van een partij en van twee burgeroorlogen in Frankrijk. De eerste fronde parlementaire was voortgekomen uit de oppositie van ’t parlement tegen de regeering. Nadat het bij de ordonnantie van St. Germain (Oct. 1648) belangrijke concessies had verkregen van de regeering, wilde deze na den vrede van Munster haar macht herwinnen, hetgeen haar met hulp van Condé na een korten strijd (Jan. — April 1649) gelukte.
Kort daarop geraakte Mazarin in strijd met Condé, die van de gelegenheid gebruik wilde maken om zijn gezag te vestigen. Hij liet Condé gevangen nemen (Jan. 1650), waarop diens vrienden in de provincies in verzet kwamen en gemeene zaak maakten met de Spanjaarden. Tenslotte weten deze edelen, die de fronde princière vormden, het pari. tot hun zijde over te halen, zoodat er nu een gemeenschappelijk optreden is der beide partijen. In Febr. 1651 moet Mazarin vluchten. Condé wordt in vrijheid gesteld. Hiermede begint de eigenlijke burgeroorlog (fronde), waarbij de rebellen bondgenooten zijn van de Spanjaarden, die hiervan gebruik maakten om verschillende plaatsen in Noord-Frankrijk te veroveren. In 1653 is Mazarin den opstand meester en wordt de kon. macht in volle kracht hersteld.
