Faculteiten - (volmachten-facultates). In de R. K. kerk is in wijden zin een faculteit een zekere macht, hetzij gebaseerd op iemands eigen recht, hetzij ontvangen als gunst van een ander. In engeren zin is het de volmacht, door een hoogere kerkelijke Overheid (Paus, Bisschop, Generaal eener Orde) aan iemand geschonken, om wijdingen toe te dienen of bepaalde jurisdictie uit te oefenen, waartoe deze anders niet gerechtigd is. Zulke faculteiten kunnen regelmatig en voor altijd gegeven worden b.v. die, welke aan den Vicaris-generaal zijn geschonken of voor bijzondere gevallen b.v. aan een biechtvader (confessarius) om te absolveeren van gereserveerde zonden (casus reservati); verder voor het uiterlijk rechtsgebied (pro foro externo) of voor het geweten (pro foro interno) en bijzonder voor den biechtstoel. — Tot de vaste faculteiten behooren de z.g. Quinquennalia, die bisschoppen van den H. Stoel ontvangen voor 5 jaren en wel a) uitgebreide volmachten van de S. Congregatio de Prop. Fide pro foro externo om te absolveeren van openlijke censuren b.v. van ketterij, alsook om te dispenseeren in huwelijksbeletselen, bij wijdingen, enz. b) van de Penitentiarie (vroeger alleen voor 3 jaren: Facultates triënnales) pro foro interno om te absolveeren van geheime censuren, te dispenseeren in geheime huwelijksbeletselen, enz.
Buiten de genoemde ontvangen de bisschoppen op hun verzoek ook andere faculteiten b.v. tot verdere dispensatie bij een huwelijk (matrimonium mixtum, gemengd huwelijk). Gelijk de Paus, zoo kunnen ook de Bisschoppen hun macht, hetzij deze hun toekomt krachtens hun ambt (iure ordinario), hetzij deze hun gegeven is door faculteiten, aan andere priesters overdragen, zooals het absolveeren van censuren, verschillende zegeningen b.v. van kerkgewaden, kerken, enz. Ook de generaals van de verschillende orden kunnen faculteiten meedeelen aan leden van hun orde of aan andere geestelijken, als de oprichting van broederschappen, de wijding van rozenkransen, enz.
