Eemstelsel

betekenis & definitie

Eemstelsel - of Eemzone een mariene zóne vanhet Nederlandsche en Noordduitsche diluvium,waarschijnlijk ook in Denemarken ontwikkeld endaar als Cyprinaklei onderscheiden. Ze wordtvoor Noord-Duitschland in het algemeen op-gevat als een onder zeer zacht klimaat ontstane,kleirijke afzetting uit den ouderen interglacialentijd. Aan de afzettingen van den Nederlandschenen ook van den Deenschen bodem, welke doordezelfde fauna gekenmerkt zijn 'als de Noord-duitsche, komt echter een jongere ouderdomtoe. Zij werd het eerst beschreven door P. Har-ting uit den ondergrond van de Geldersche val-lei, waar de bedoelde lagen op een diepte van10—25 M. — N.A.P. voorkomen. Hier zijn hetklei- of fijne, sterk kleihoudende zandlagen,gekenmerkt door een typische fauna, waar-onder de oester (Ostrea edulis), het netvormiggeteekend naaldje (Cerithium of Bittium reti-culatum, thans uitgestorven langs onze kust)en de Eem-varieteit van de goudkleurige tapijt-schelp (de uitgestorven vorm Tapes aureusvar. eemiensis) de meest kenmerkende vormenzijn. Later heeft Lorié de lijst der versteeningenzeer uitgebreid en de aanwezigheid van over-eenkomstige lagen aangetoond in den onder-grond van Noord-Holland overal benoordenhet IJ, alsmede ten Z. hiervan in de Haarlem-sche, Zandvoortsche en Bloemendaalsche duinenen ten deele ook Oostelijk daarvan. Hier be-staan de lagen van het stelsel overwegend uitgrovere zanden en bevatten zij talrijke steenenvan noordelijke herkomst. Een latere aanvullingder fauna gaf W. G. N. van der Sleen. Voor hetNoordhollandsche duingebied hebben de Eem-zanden bijzondere beteekenis voor de water-voorziening, omdat zij zich door de grofheidgoed voor wateronttrekking leenen. De diepte,waarop zij optreden, wisselt over het geheeltusschen 25 en 50 M. — N.A.P.