(Ital.: Trieste), Italiaanse stad aan de Adriatische Zee, hoofdstad van de gelijknamige prov. (212 km2, 298700 inw.) en de regione Friuli-Venezia Giulia, 275000 inw. Belangrijke omslaghaven,
m. n. voor ruwe aardolie (pijpleiding naar Ingolstadt met vertakking naar Wenen), met omvangrijke industrie: hoogovens, walsfabrieken, scheepswer-
ven, raffinaderijen, chemische nijverheid, glas, cement, bouwmaterialen, leden, textiel en voedingsmiddelen. Verkeersknooppunt. Cultureel centrum (universiteit sinds 1924). Toerisme. De stad bezit een aantal oude bezienswaardigheden: Romeinse overblijfselen, kasteel uit de 15e—16e eeuw, San Giusto-kathedraal (6e —14e eeuw), jezuïetenkerk (17e eeuw), Santa Maria Maggiorekerk (18e eeuw; barok).
GESCHIEDENIS. Triest werd na ca.250 v.C. gesticht door Illyrokarnische kolonisten (Tergeste). In 178 v.C. werd het onder keizer Augustus als Ager Tergestinus opgenomen in het Romeinse Rijk. In 774 werd het door de Frankische koning Karel de Grote gevoegd bij het graafschap Istrië, in 948 kwam het aan de bisschop van Triëst. Bisschop Brisa stond in 1925 de soevereiniteit over de stad af aan de burgerij. Tegen Venetië werd in 1382 de bescherming ingeroepen van Leopold van Oostenrijk.
Triëst raakte zo in de macht van de Habsburgers en bleef voornamelijk Oostenrijks bezit tot 1919. Het ontwikkelde zich tot een belangrijke Zuideuropese haven (in 1913 derde haven van Europa). Doordat de meerderheid van de bevolking van Triëst zich van het Italiaans als voertaal bleef bedienen, bestond een sterk verlangen zich bij Italië aan te sluiten: in Italië zelf werd Triëst tot de terre irredente gerekend (→irredentisme). Nadat de Geallieerden bij het geheime verdrag van Londen (1915) Triëst aan Italië hadden toegezegd, streed dit land aan hun zijde. Bij de Vrede van Saint-Germain (1919) werd Triëst door Oostenrijk aan Italië afgestaan, alsmede Istrië, met uitzondering van Fiume (Rijeka). In het fascistische Italië (1922—43) werden Triëst en Istrië drastisch geïtalianiseerd, waardoor het Slavische irredentisme werd aangewakkerd.
Na de Tweede Wereldoorlog (1945) eiste Joegoslavië Triëst en Istrië op. Stad en haven werden echter door de Geallieerden bezet en bestuurd tot zij in 1954 door Italiaans-Joegoslavische overeenkomst aan Italië kwamen. In 1974 beschuldigde Italië Joegoslavië van illegale annexatie van Istrië. Op 1.10.1975 erkende Italië het Joegoslavische recht op dit deel van Triëst.
LITT. G.Cox, The race for Trieste (1977).
