Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Seismograaf

betekenis & definitie

m. (-grafen), instrument dat duur, richting en kracht van seismische trillingen registreert. Voor de volledige registratie van een aardbeving is een opname (seismogram) nodig van de verticale, de noord—zuiden de oost—west-componenten.

In principe bestaat een seismograaf uit een gewicht dat door zijn traagheid ten opzichte van de bewegingen van de aarde in rust blijft (de stationaire massa), een registreeren een tijdinrichting. Bij de seismograaf die reageert op verticale bewegingen is de massa opgehangen aan een verticale veer. De seismograaf voor horizontale bewegingen heeft een slinger die in het verticale vlak om zijn evenwichtsstand beweegt. Er zijn twee slingers nodig om de noord-zuiden oost-west-componenten te registreren. Een ander systeem is de omgekeerde slinger, waarbij het zwaartepunt boven het steunpunt ligt. Met behulp van veren die aan een raamwerk bevestigd zijn, wordt het gewicht in zijn evenwichtsstand gehouden.

Door middel van twee loodrecht op elkaar staande staven, bevestigd aan de bovenzijde van de massa, wordt de beweging in twee componenten ontleed. De registratie kan mechanisch zijn door middel van schrijfpennen, optisch door een lichtpunt dat op fotografisch papier wordt geworpen of galvanometrisch. Omdat de beweging van de massa zeer gering is, moet deze voor registratie enkele honderden malen worden vergroot. Via een tijdinrichting kan de registratie van de beweging ten opzichte van de tijd worden afgelezen.

< >