stad in de SSR Oezbekistan (USSR), in een oase aan de Serafsjan, 267000 inw. De stad is een industriecentrum (machinebouw, textiel, levensmiddelen, wijn, kunstmest en motoren), en is door spoorwegen verbonden met Tasjkent, Termes en Boechara.
Samarkand bestaat uit twee delen. De oude stad is vrij rijk aan monumenten uit de bloeitijd van de Oezbeken, b.v. verscheidene moskeeën om het Registanplein, sterrenwacht van Oeloegbeg (opgegraven in de 20e eeuw) en diverse mausolea (14e—15e eeuw). Bij de nieuwe stad is gelegen het mausoleum van Timoer Lenk. De nieuwe stad heeft het karakter van een tuinstad. GESCHIEDENIS
Samarkand was van de 5e-4e eeuw v.C. hoofdstad van de Iraanse Sogdiërs onder de naam Marakanda. In de middeleeuwen was de stad ’s werelds grootste centrum voor papierfabrica ge. Bij opgravingen zijn veel resten van de mazdeïstische cultus (m.n. beeldjes en reliëfs) gevonden. Samarkand werd in 712 veroverd door de Arabieren, in 1220 verwoest door Dzjengis Khan en diende later Timoer Lenk als residentie. Vanaf de 15e eeuw raakte de stad in verval. In 1868 werd Samarkand door Rusland veroverd.
