Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

overtrekken (diversen)

betekenis & definitie

(overtrok, heeft overtrokken),

1. bedekken, bekleden: een stoel met leer overtrekken, een kussen overtrekken, er een sloop over doen;
2. (luchtvaart) het loslaten van de luchtstroming aan de bovenkant van een vliegtuigvleugel als gevolg van een te grote invalshoek;
3. van een bankrekening meer trekken (opnemen) dan het saldo bedraagt; (vandaar) overdrijven, opblazen: die hele zaak is sterk overtrokken.

Een vliegtuig kan zowel gewild als ongewild in een overtrokken toestand geraken. In het eerste geval verkleint de bestuurder, door het vergroten van de invalshoek de vliegsnelheid totdat deze beneden de zgn. overtreksnelheid komt, waardoor het vliegtuig snel hoogte verliest. Geeft hij daarbij links of rechts richtingstuur, dan zal het vliegtuig vaak een, resp. linker of rechter tolvlucht gaan maken. Ook zonder deze richtingstuurbeweging zullen bepaalde vliegtuigen bij het naderen van de kritische invalshoek in een tolvlucht geraken. Daarom is het belangrijk dat de vlieger tijdig wordt gewaarschuwd als het vliegtuig de overtreksnelheid nadert. Een natuurlijke waarschuwing krijgt hij vaak doordat het vliegtuig gaat schudden.

Daarnaast bestaan waarschuwingssystemen, zoals een invalshoekmeter waarop de kritische invalshoek is aangegeven. Een ander systeem laat het hoogtestuur trillen als de invalshoek de kritische nadert. (Eng. stick-shaker), terwijl in die vliegtoestand ook wel een automatisch corrigerende hoogtestuurbeweging wordt ingeleid (Eng. stick-pusher). Belangrijk is dat het vliegtuig tijdens en na het overtrekken bestuurbaar blijft, zodat de normale vliegtoestand zo snel mogelijk kan worden hersteld. De plaatsing van het horizontale staartvlak speelt daarbij een belangrijke rol, vliegtuigen met het horizontale bovenop het verticale staartvlak kunnen bij overtrekken in een stand komen van waaruit herstel van de normale vliegtoestand niet meer mogelijk is.

< >