o., puerperium, periode van ca. zes weken volgende op een bevalling, waarin de tijdens de zwangerschap sterk vergrote baarmoeder weer tot de oorspronkelijke vorm terugkeert.
(e) Tijdens het zogen van het kind (waarbij naweeën kunnen optreden) kan, zolang de menstruatie nog niet is teruggekeerd, de baarmoeder kleiner worden. Blijft de involutie daarentegen achter, dan zijn de zgn. doeken (lochia, kraamvloed) overvloedig, lang bloederig en sterk rottend en is de lichaamstemperatuur vaak licht verhoogd. De ontzwangering duurt feitelijk langer, nl. zes weken tot vier maanden. Het lichaam van de moeder komt weer terug in de toestand van vóór de zwangerschap. Voor enkele lichaamsdelen is dit herstel niet volledig, zoals de borsten, de buikspieren en het baringskanaal. Nog enkele jaren geleden werd zeven dagen bedrust voorgeschreven. Nu laat men het kraambed kort duren: de moeder staat de dag na de baring al op.
Complicaties in het kraambed worden veroorzaakt door infecties, bloedingen en trombosen, met als gevolg ontstekingen in de baarmoeder of omgeving. Ook aderontstekingen (tromboflebitis) in het kleine bekken kunnen voorkomen. Bloedingen kunnen ontstaan doordat een placentarest is achtergebleven, waarbij dan meestal ook ontsteking optreedt. De trombose, meestal in de vorm van kraambeen (phlegmasia alba dolens, dik, pijnlijk, blauw of bleek been), werd vroeger behandeld met langdurige rust. De ziekteduur is belangrijk bekort door toepassing van anticoagulantia. Een zeer ernstige complicatie is embolie.
Borstontsteking (mastitis) komt bij de zogende moeder nu en dan voor. Goede behandeling van tepelkloven en uiterste reinheid is belangrijk om borstklierontsteking te voorkomen (masseren is uiterst schadelijk). Met ijsblaas, penicilline e.d. kan abcesvorming meestal worden vermeden. Ontstaat er toch een abces, dan moet dit geopend worden.
