o. (mv.), Rodentia, soortenrijkste orde uit de zoogdieren.
(e) De knaagdieren zijn bijna allemaal kleine dieren (maximaal ter grootte van een klein varken). Zij zijn voornamelijk gekenmerkt door voortdurend door groeiende snijtanden (slijtage!), één paar in onder en in bovenkaak; hoektanden ontbreken zodat een →diasteem aanwezig is. Bij het knagen beweegt de onderkaak voorwaarts, zodat de snijtanden in bo ven en onderkaak op elkaar rusten; de kiezen ra ken elkaar dus niet bij het knagen. Bij het kauwen liggen de snijtanden achter elkaar en raken de kie zen elkaar, hetgeen tot stand komt door een achter waartse beweging van de onderkaak.
De knaagdieren komen over de gehele wereld voor; dikwijls ook in het gevolg van de mens (b.v. im migratie op oceanische eilanden). Niet alleen door het grote aantal soorten (meer dan 1700; dus 40 % van de zoogdiersoorten is knaagdier), ook door het grote aantal individuen (muizen, ratten, lemmin gen, enz.) een zeer belangrijke groep. Onder de knaagdieren vindt men de enige zoogdieren die de mens in individuental benaderen. Knaagdieren zijn aangepast aan alle klimaten, zij graven, lopen, springen, klimmen, zwemmen en sommige kunnen zelfs glijvluchten uitvoeren; bij dit alles zijn het herbivoren gebleven.
Vroeger werden de →haasachtigen ook tot de knaagdieren gerekend (Duplicidentata, dubbeltan digen, tegenover de Simplicidentata, enkeltandi gen) ; tegenwoordig wordt de verwantschap van de ze twee orden van zoogdieren in twijfel getrokken. Men onderscheidt tegenwoordig drie hoofdgroe pen, nl. de onderorden Sciuromorpha (→eekhoorn achtigen, →zakmuizen, →beverachtigen, →stekel staarteekhoorns, →springhaas), Myomorpha (→hamsterachtigen, →woelmuizen, →woestijnmui zen, →wortelratten, muisachtigen (→muizen, →wa termuizen, →slaapmuizen, →springmuizen)) en Hys tricomorpha (→stekelvarkens, →caviaachtigen, waterzwijn, pakarana, →goudhazen, →chincilla achtigen, beverrat, →molmuizen, →rietratten). LITT. J.R.Ellerman, The families and genera of li ving rodents (2 dln. herdr. 1966); B.S.Vinogradov en A.I.Argiropulo, Key to rodents (1968).
