een in de moderne mechanica belangrijk beginsel, afkomstig van W. R.→Hamilton.
Uit de verschillende mogelijkheden om van een gegeven begintoestand op het ogenblik t0 over te gaan naar een gegeven eindtoestand op het ogenblik t1, zal de natuur die geometrische weg uitkiezen waarvoor de werking minimaal is. Een werking is het produkt van een arbeid (energie) met een tijd. Noemt men T de kinetische energie en U de potentiële energie van een stelsel (b.v. van een puntmassa in het zwaarteveld), dan is de werkingsintegraal of actie-integraal: t1 S = ∫ (T U)dt t0 Het principe van de kleinste werking zegt dat S minimaal is, of: t1 ∫𝛿 (T-U)dt=0 to Het principe van de kleinste werking is evenzeer bruikbaar in de relativistische mechanica en in de quantummechanica. Ook buiten de mechanica heeft het toepassingsgebieden. Het principe van de kleinste werking vertoont gelijkenis, ook wiskundig, met het beginsel van de ‘snelle lichtstraal’ uit de optica (→Fermat, beginsel van).
