o. (-sen), een niet nauwkeurig begrensde groep van gewassen, die in hoofdzaak voor handelsdoeleinden en niet voor eigen gebruik worden verbouwd.
(e) De oliehoudende handelsgewassen, koolzaad en olievlas, worden gebruikt in de olie-industrie en de verfindustrie. Uit karwij, blauwmaanzaad en mosterd kan olie geperst worden, maar de voornaamste toepassing is als specerij. Vezelvlas en hennep leveren vezels voor de textielindustrie. Door de toenemende concurrentie van de kunstvezels is de betekenis van deze plantaardige vezels sterk verminderd. Ook graszaad, bietenzaad, spinaziezaad als zaadgewassen, kanariezaad als graangewas en soms wel hop en tabak rekent men onder de handelsgewassen. Handelsgewassen zijn, als ze goed gedroogd zijn, meerdere jaren te bewaren. Het totaal areaal aan handelsgewassen besloeg in 1975 in Nederland 450 km2 en in België 1334 km2, handelsgewicht, o. (-en), de massa van een partij produkt onder internationaal overeengekomen condities.
handelsgewassen. Areaal van enige handelsgewassen in Nederland en België handelsgewas areaal in Nederland areaal in België
1970 1975 1970 1975
ha ha ha ha graszaad 9000 20028 1264 1261 koolzaad 7500 14088 86 65 vlas 5200 5160 8203 9293 karwij 1700 3551 blauwmaanzaad 600 2141 bietenzaad 1700 379 89708 119630 tabak 568 489 hop 974 1071 cichorei 1411 1510 (e) (Textiel) Omdat sommige vezelsoorten (in hoofdzaak de natuurlijke als wol en katoen) hydrofiel zijn, d.w.z. vocht aantrekken, en dat des te meer naarmate het vochtgehalte van de lucht waarin die vezels zich bevinden, groter is, is de massa van een hoeveelheid van die vezels afhankelijk van de plaatselijke omstandigheden. Daar een koper niets over heeft voor een soms vrij groot gehalte (tot ruim 20 % voor wol) geabsorbeerd water, wordt de partij berekend op basis van het handelsgewicht en niet naar het werkelijke gewicht. Het is de taak van openbare conditioneerinrichtingen uit bepalingen van de (gemeten) massa en het vochtgehalte op een bepaald moment het handelsgewicht te berekenen. Voor deze berekening is een internationaal overeengekomen vochtgehalte (voor kamwol b.v. 18,25 %) vastgesteld.
