[Keltisch fiann, een legendarische bende van Ierse soldaten], geheim Iers-Amerikaans genootschap, dat actief was van 1863-70. Het werd in 1858 in de VS opgericht door John O’Mahony, met het doel de unie tussen Ierland en Engeland te verbreken en zo de onafhankelijkheid van Ierland te bewerkstelligen.
Het ledental nam snel toe. Ook in Canada, Australië en Engeland groepeerden de Ierse emigranten zich. In 1866 gingen vele Fenians naar Ierland om er de opstand voor te bereiden, maar ze hadden er weinig succes. Hun doelstellingen werden in het revolutionaire dagblad The Irish People (1863) gepubliceerd. Tenslotte pleegden de Fenians aanslagen in Liverpool en Manchester. Verscheidene leiders werden in 1867 gearresteerd; sommigen werden opgehangen (Manchester martyrs). Daarna verloor de beweging al gauw haar betekenis.LITT. W. d’Arcy, The Fenian movement in the United States: 1858-86 (1947).
