ademhalingscentrum - o., het regelcentrum van de ademhaling, gelegen in de hersenstam (zie hersenen). Het centrum reageert op verschillende prikkels: op impulsen vanuit de takken van de nervus vagus (tiende hersenzenuw) die voor de autonome zenuwverzorging van de long verantwoordelijk is, en op chemische prikkels die in direct verband staan met de zuurstof- en koolzuurconcentratie van het bloed.
De zenuwcellen die op deze laatstgenoemde chemische bloedveranderingen reageren noemt men chemoreceptoren (zie chemodectoma) en zijn niet in het ademhalingscentrum zelf gelegen maar in of tegen de wand van de grote bloedvaten. Men kan de activiteit van het ademhalingscentrum verlagen door b.v. morfine, slaapmiddelen. Ook bij longemfyseem is de functie van het ademhalingscentrum niet optimaal: het is als het ware afgestompt van de steeds aanwezige verhoogde koolzuurspanning (zie acidose) in het bloed. Hersenbloedingen en tumoren kunnen het ademhalingscentrum onherstelbaar beschadigen. Opstijgende poliomyelitis kan het ademhalingscentrum bereiken en het verlammen, zodat dan als enige mogelijkheid overblijft de respirator (ijzeren long),
