Groep dieren aan de basis van de Metazoa met in aanleg een lichaamsbouw met rotatiesymmetrie
De term Radiata slaat op de radiair-symmetrische lichaamsbouw. Door zo’n dier kan een as opgericht worden zodanig dat bij draaiing om die as geen veranderingen van vorm optreden. Radiata staat tegenover Bilateria, de naam voor alle tweezijdig-symmetrische dieren. Maar ook bij de Bilateria worden radiair-symmetrische dieren aangetroffen. Bij die dieren is de radiaire symmetrie echter secundair, d.w.z. alleen in het volwassen stadium aanwezig, in samenhang met een sessiele of weinig beweeglijke levenswijze. De larven van deze dieren zijn altijd tweezijdig symmetrisch. Voorbeelden van radiair-symmetrische dieren bij de Bilateria zijn kokerwormen (fylum Annelida), mosdiertjes (Bryozoa) en stekelhuidigen (Echinodermata: zeesterren e.d.).
Twee fyla worden tot de Radiata gerekend: Cnidaria (neteldieren: poliepen, kwallen, zeeanemonen en koralen) en Ctenophora (ribkwallen). Ze worden ook wel samengenomen als Coelenterata (holtedieren). Volgens de meeste fylogenetische reconstructies is Radiata echter geen monofyletische groep. Verschillende auteurs beschouwen de Ctenophora als meer basaal dan Cnidaria en soms worden Ctenophora zelfs aan de basis van het dierenrijk geplaatst, nog eerder dan de sponzen. Dit laatste is mogelijk een artefact van de fylogenomische analyse. De eerste splitsingen in hoofdgroepen van het dierenrijk zijn vooralsnog onduidelijk.
Opvallend is dat Radiata ook de ontwikkelingsgenen hebben die bij Bilateria de anterior-posterior lengteas reguleren (Hox-genen). Homologen daarvan komen bij de zeeanemoon Nematostella vectensis tot expressie in een roterende reeks rondom de lichaamsbuis, gerekend vanaf de siphonoglyph, een gecilieerde lengtegroeve. Deze “axiale Hox-expressie” is vergelijkbaar met de longitudinale Hox-genexpressie bij Bilateria. De overgang van radiaire symmetrie naar bilaterale symmetrie hoeft niet zo ingewikkeld te zijn als het lijkt.
