Geel lichaam; hormoonproducerend, in het ovarium achterblijvend deel van de follikel na een ovulatie
Na de ovulatie vult de follikel die de eicel bevatte zich met hormoonproducerende cellen en krijgt een gele kleur door accumulatie van carotenoïden. Het corpus luteum wordt een belangrijk producent van de hormonen progesteron en oestrogeen. Bij uitblijven van een bevruchting loopt de activiteit echter binnen 2 weken af en het corpus luteum degradeert. Als gevolg van de daling van de progesteronspiegel wordt het baarmoederslijmvlies niet meer onderhouden en afgestoten (menstruatie).
Maar als de eicel bevrucht wordt en zich innestelt in de baarmoederwand gaat de jonge placenta al snel een specifiek placentaal hormoon produceren, genaamd choriongonadotropine, dat de progesteronproductie door het corpus luteum stimuleert; daardoor wordt het baarmoederslijmvlies niet afgestoten. Choriongonadotropine (hCG) verschijnt al binnen 2 weken in het bloed van de moeder en vormt de basis voor moderne zwangerschapstesten. Het corpus luteum blijft tijdens de zwangerschap in stand als “corpus luteum graviditatis”.
De ovariële cyclus met progesteron producerende corpora lutea komt in principe bij alle levendbarende Vertebrata voor, al zijn de details per groep verschillend. Buideldieren, die geen placenta hebben maar hun jongen in de buidel met melk voeden, hebben wel een corpus luteum, maar dat degradeert snel; de zwangerschap duurt niet langer dan de ovulatiecyclus. Ook levendbarende reptielen en vissen hebben een progesteron producerend corpus luteum. Bij de evolutionaire transitie van oviparie (eieren leggen) naar viviparie (levendbarendheid), die zich binnen de gewervelde dieren verschillende keren heeft voorgedaan, is steeds gebruik gemaakt van hetzelfde endocriene systeem om de bevruchte eicel in de oviduct of de uterus te laten groeien.
