insekticide. Lindaan is het y-isomeer van hexachloorcyclohexaan (HCH).
De stof is genoemd naar de Ned. chemicus T.van de Linden, die deze stof met zijn isomeren het eerst heeft beschreven. Lindaan wordt vnl. geproduceerd door reactie van chloor met benzeen. Het reactieprodukt, technisch HCH, is een mengsel van 5 isomeren, waarin a-HCH 55—70 % en y-HCH 10-18 % uitmaakt. Toepassing van het technisch produkt zou een penetrante muffe smaak aan eieren, pluimveevlees, aardappelen en andere knolgewassen geven. Na zuivering ontstaat het produkt lindaan, dat minimaal 99 % y-HCH moet bevatten en geen invloed op de smaak heeft. Vergeleken met andere chloorkoolwaterstofinsekticiden, b.v.
DDT, heeft lindaan een hogere oplosbaarheid in water en dampspanning. Dit gegeven verklaart de geringere persistentie in bodem en water en geringere accumulatie in organismen. Dit geldt voor alle HCH-isomeren, met uitzondering van (3-HCH. De jaaromzet in Nederland bedroeg 25,3 t actieve stof (1976). Behalve in de landbouw wordt lindaan in Nederland o.a. gebruikt in de diergeneeskunde (tegen vlo, luis, teek en schurftmijt), geneeskunde (tegen schurft, mijt en hoofdluis), als houtconserveringsmiddel (1 % lindaan, vaak gecombineerd met 5 % pentachloorfenol). In België is het gebruik van lindaan alleen toegelaten voor bodemontsmetting in de bietenteelt en voor toepassingen in bossen.Bij zoogdieren werkt lindaan toxisch op het centrale zenuwstelsel en veroorzaakt het beschadiging van lever en nier. De ADI (1978) bedraagt 10 pg/kg lichaamsgewicht. Voor technisch HCH zijn onvoldoende gegevens om een ADI vast te stellen. Evenmin kan men een uitspraak doen over de mogelijk kankerverwekkende eigenschappen van technisch HCH. Er zijn in Nederland diverse wettelijke regelingen over het gebruik, toegestane hoeveelheden in levensmiddelen, veevoeders en cosmetica: o.a. Residubeschikking, Produktschapsverordening en Stoffenbesluit cosmetica. In België gelden residutoleranties in voedingswaren.
In 1982 is in Twenthe een aantal gevallen van bodemverontreiniging met HCH ontdekt. Het ging daarbij waarschijnlijk om afvalstoffen die vrijkwamen bij de produktie van bestrijdingsmiddelen bij Stork Chemie (thans AKZO) in Hengelo. Deze produktie werd daar in 1970 gestaakt.
