Letterlijk betekent dit ‘voorwoord’, maar deze term wordt vooral bij studieboeken gebruikt. Daar is het een woord vooraf, waarin de schrijver uiteenzet wat hij met zijn boek beoogt, hoe het tot stand is gekomen, eventueel wie hem heeft geholpen e.d.
De proloog van een roman is een inleidend hoofdstuk, waarin meestal wordt verteld wat er aan het verhaal is voorafgegaan. Tegenwoordig is hij zeldzaam geworden; een voorbeeld uit de Nederlandse literatuur is De aanslag (1982) van Harry Mulisch. Een humoristisch oogmerk hebben de vijf (!) voorwoorden in Erik of Het klein insectenboek (1941) van Godfried Bomans, waarin andere ‘insectenkenners’ belachelijk worden gemaakt.
