Gepubliceerd op 13-06-2017

Horthy van Nagybanya, Ridder Miklós (1868-1957)

betekenis & definitie

Hongaars admiraal en staatsman, die van 1920-44 als een soort dictator over Hongarije regeerde.

Horthy volgde een opleiding aan de keizerlijke marine-academie in Fiume. Van 1909-14 was hij vleugeladjudant van de Oostenrijkse keizer Frans Jozef. Tijdens de Eerste Wereldoorlog voerde hij het bevel over een aantal slagschepen. In 1918 werd hij benoemd tot vice-admiraal en bevelhebber van de vloot van Oostenrijk-Hongarije. Na de oorlog werd Horthy minister van Oorlog in de te Szeged gevormde tegenregering, die zich tegen de Hongaarse Radenrepubliek van Béla Kun keerde. Vervolgens organiseerde hij een nationaal leger, waarvan hij opperbevelhebber werd. In augustus 1919 kon Horthy aan het hoofd van zijn troepen Boedapest binnentrekken, waarmee een eind kwam aan het regime van Kun.

Op 1 januari 1920 herstelde het Hongaarse parlement, waarin alleen rechtse partijen zitting hadden, de monarchie. Op 1 maart werd Miklós Horthy tot regent benoemd; de Habsburgers waren voor de Hongaren onaanvaardbaar geworden. In deze functie verijdelde hij in april en oktober 1921 de pogingen van de vroegere koning Karel I naar Hongarije terug te keren. Voortaan was het land een monarchie met een admiraal als staatshoofd. In 1937 werd Horthy rijksbestuurder met nog uitgebreidere bevoegdheden.



Horthy vestigde een semi-dictatoriaal bewind. Hij was tegenstander van het nationaal-socialisme, maar richtte zich aan het eind van de jaren dertig toch op de Asmogendheden om de vrede van Trianon, waarbij Hongarije veel gebied had moeten afstaan, ongedaan te maken. Hierdoor wist Horthy in 1938 en 1940 voor Hongarije gebiedsuitbreidingen te realiseren, ten koste van Tsjechoslowakije en Roemenië. In 1941 verklaarde Hitler zonder zijn medeweten de oorlog aan de Sovjetunie; Hongarije leverde wel troepen. Horthy probeerde in 1943 tevergeefs een afzonderlijke vrede met de Sovjetunie te sluiten. Nadat Hongarije in maart 1944 door het Duitse leger was bezet, kwam Horthy aan het hoofd van een marionettenregering te staan. Door in functie te blijven, was hij in staat de deportatie van ongeveer driehonderdduizend Hongaarse joden te verhinderen. Toen de Russen in oktober 1944 Hongarije binnentrokken, proclameerde Horthy een wapenstilstand met de geallieerden. Hierop werd hij door de Duitsers uit zijn functies gezet, gevangengenomen en naar Duitsland afgevoerd. Joegoslavië eiste na de oorlog de uitlevering van Horthy wegens oorlogsmisdaden. De Amerikanen lieten hem echter vrij, waarna hij zich in 1949 in Portugal vestigde.

< >