De laatste leider van de Sovjetunie (1985-91).
Gorbatsjov werd in de Kaukasus als zoon van een boer geboren. Van 1950-55 studeerde hij rechten in Moskou. In de jaren zestig en zeventig maakte hij carrière in de Communistische Partij. In 1980 werd Gorbatsjov lid van het Politbureau van de partij. Op 11 maart 1985, vier uur na het overlijden van Konstantin Tsjernenko de vorige dag, werd hij benoemd tot secretaris generaal van de Communistische Partij van de Sovjetunie.
Gorbatsjov introduceerde met de begrippen glasnost (openheid) en perestrojka (herstructurering) een geheel nieuwe stijl van regeren. Hij slaagde erin een eind aan de Koude Oorlog te maken. De betrekkingen tussen het Oostblok en de westerse wereld werden beter dan ooit. De wapenwedloop werd gestaakt, waardoor de aantallen kernwapens drastisch omlaag konden. De Oostblokstaten kregen de kans een eigen weg te gaan, los van Moskou.
In de Sovjetunie zelf wijzigde Gorbatsjov de politieke structuur zó grondig dat de macht van de Communistische Partij aanzienlijk werd beperkt. Met de instelling van het Congres van Volksafgevaardigden kreeg de Sovjetunie voor het eerst een parlement dat ook werkelijk iets voorstelde. De economische hervormingen mislukten echter, waardoor de ontevredenheid onder de bevolking toenam en de populariteit van Gorbatsjov sterk terugliep. De Sovjetunie raakte in ontbinding. Weliswaar werd Gorbatsjov op 15 maart 1990 president met veel meer bevoegdheden dan de vroegere Sovjet-presidenten, maar het verval van de Sovjetunie was niet tegen te houden. In augustus 1991 onderstreepte een mislukte staatsgreep van conservatieve politici zijn ernstig verzwakte positie. Hij werd definitief overvleugeld door zijn rivaal Boris Jeltsin, die hem tijdens de augustuscoup had gered. Op 25 december 1991, kort na de oprichting van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten, trad Gorbatsjov af.
Na zijn aftreden vervulde Gorbatsjov geen politieke functies meer, wel reisde hij de wereld rond om goedbetaalde lezingen te houden. Hij werd voorzitter van het Groene Kruis, een internationale beweging die zich voor het milieu inzette.
