De staat die op 7 oktober 1949 ontstond uit de Sovjetbezettingszone van Duitsland; de DDR werd ook wel Oost-Duitsland genoemd.
Als reactie op het ontstaan van de Bondsrepubliek Duitsland (23 mei 1949) werd op 7 oktober 1949 de bezettingszone van de Sovjetunie in Duitsland omgevormd tot de Duitse Democratische Republiek. De Oost-Duitse vlag werd gemaakt naar een ontwerp van de Nederlandse cartoonist Fritz Behrendt.
In de eerste vijf jaar van haar bestaan moest de DDR forse herstelbetalingen aan de Sovjetunie doen en was de afhankelijkheid van Moskou groot. In 1953 werden zelfs Sovjettroepen ingezet om een opstand in Oost-Berlijn neer te slaan. In 1955 werd de DDR officieel volledig onafhankelijk; in feite bleef ze echter een satellietstaat van Moskou. Er waren honderdduizenden Sovjetmilitairen in de DDR gelegerd, die een vrij geïsoleerd bestaan hadden. De meeste DDR-burgers zagen hen eerder als bezetters dan als beschermers.
Hoewel er meerdere partijen waren toegestaan, was de DDR feitelijk een eenpartijstaat. De Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED) beheerste de politiek. De secretarissen-generaal van die partij waren de leiders van het land. Bekende politieke DDR-leiders waren Walter Ulbricht (1960-71) en Erich Honecker (1971-89).
Binnen het Oostblok werd de DDR de meest welvarende staat. Ondanks de relatieve welvaart heerste er veel ontevredenheid, zowel over het gemis aan politieke vrijheid als over het gebrek aan consumptiegoederen, zeker vergeleken met de Bondsrepubliek Duitsland. Honderdduizenden vaak goed opgeleide burgers vluchtten naar de BRD. Om de belangrijkste vluchtweg af te snijden, werd in augustus 1961 de Berlijnse Muur gebouwd, waardoor West Berlijn vrijwel onbereikbaar werd.
Na 1961 nam de welvaart verder toe, maar ook de ontevredenheid. Het regime leek ogenschijnlijk vast in het zadel te zitten, maar in de loop van de jaren tachtig werd de werkelijkheid anders. De DDR-burgers volgden met spanning de hervormingspolitiek van Sovjetleider Michail Gorbatsjov. De politieke leiding distantieerde zich ervan, maar onder de bevolking nam de roep om meer vrijheden toe. Onder druk van een exodus van DDR burgers naar het Westen via Hongarije en Tsjechoslowakije werd op 9 november 1989 de Berlijnse Muur opengesteld. Daarna gingen de gebeurtenissen zó snel, dat de hereniging met de BRD op 3 oktober 1990 een feit was.
