Gepubliceerd op 29-06-2020

beschermheerschap

betekenis & definitie

Erefunctie waarbij hooggeplaatste personen hun naam verbinden aan een organisatie, bijvoorbeeld een liefdadigheidsfonds of een vereniging. Leden van het Koninklijk Huis fungeren van oudsher veelvuldig als beschermheer of beschermvrouwe van (maatschappelijke) organisaties op terreinen als kunst, wetenschap, economie, sport, gezondheid, cultuur of natuurbehoud.

Vaak worden zij gevraagd vanwege getoonde affiniteit met de doelstelling van de organisatie.Willem I bekleedde een groot aantal beschermheerschappen op het gebied van de wetenschap en de kunsten. Zo was hij beschermheer van de Koninklijke Academiën van Beeldende Kunsten in Antwerpen en Amsterdam, en van het Koninklijk Nederlands Instituut van Wetenschappen. Ook Willem II beperkte zijn beschermheerschappen voornamelijk tot de kunsten en wetenschappen, terwijl Willem III ook een aantal beschermheerschappen had op het gebied van landbouw en nijverheid, en op het gebied van de zeilsport.

Onder Emma en Wilhelmina kwamen ook liefdadigheidsinstellingen op het gebied van de gezondheidszorg onder bescherming van de koningin. Wilhelmina was onder meer beschermvrouwe van het Koningin Wilhelminafonds voor de Kankerbestrijding en, net als haar moeder, van de Nederlandsche Centrale Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose.

In principe is het niet zo dat wanneer een lid van het Koninklijk Huis dat als beschermheer of -vrouw optreedt komt te overlijden, deze functie automatisch door een ander lid van het Koninklijk Huis wordt overgenomen. Het kan voorkomen dat een lid van het Koninklijk Huis zelf zijn of haar functies neerlegt. Zo legde Juliana bij haar abdicatie vele tientallen beschermvrouwschappen neer en behield zij de functie alleen bij die organisaties waar zij een bijzondere band mee had, zoals bijvoorbeeld het Rode Kruis. Eén geval is bekend waarbij de organisatie zelf een einde maakte aan het beschermvrouwschap. De algemene ledenvergadering van de Dierenbescherming besloot in 2001 koningin Beatrix niet langer als beschermvrouwe te handhaven. Reden daarvoor was dat het toestaan van de jacht op de kroondomeinen en de deelname van leden van het Koninklijk Huis aan die jachtpartijen niet strookten met de doelstellingen van de vereniging.

Beschermvrouwschappen van Hare Majesteit de Koningin Algemene Nederlandse Vereniging VW's Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte Bomenstichting Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers Bond van Nederlandse Architecten/Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Fries Genootschap voor Geschiedenis en Cultuur Genootschap Zorg en Bijstand Geschiedkundige Vereniging Die Haghe Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau Johanna Stichting Karel Doormanfonds Koning Willem Fonds, Londen Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI)

Koninklijk Mannenkoor Die Haghe Sanghers Koninklijk Nederlands Rundvee Syndicaat Koninklijk Nederlands Zangersverbond Koninklijk Oudheidkundig Genootschap Amsterdam Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen Bronbeek Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten Koninklijke Amsterdamsche Roei- en Zeilvereniging De Hoop Koninklijke Bond van Zang- en Oratoriumverenigingen Koninklijke Maatschappij Tuinbouw en Plantkunde Koninklijke Maatschappij voor Natuurkunde Diligentia Koninklijke Marechaussee Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie Koninklijke Nederlandse Bond van Oud-Onderofficieren Koninklijke Nederlandse Federatie van Landelijke Rijverenigingen Koninklijke Nederlandse Redding-Maatschappij Koninklijke Nederlandse Vereniging Avicultura Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart Koninklijke Nederlandse Zeil- en Roeivereeniging Midden Koninklijke Roei- en Zeilvereeniging De Maas Koninklijke Schippersvereniging Schuttevaer Koninklijke Vereniging Het Friesch Paarden-Stamboek Koninklijke Vereniging Ridders der Militaire Willemsorde Koninklijke Vereniging van Eervol Ontslagen Officieren van de Nederlandse Krijgsmacht Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar Landbouwmaatschappij Friesland-Flevoland Landbouwmaatschappij Zuid-Midden-Oost Leids Universiteits Fonds Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap Maatschappij der Nederlandse Letterkunde Miniatuurstad Madurodam Muziekschool Bachstraat (Muziekschool Amsterdamsch Conservatorium)

Nationaal Jeugd Fonds Nationale Raad voor Maatschappelijk Welzijn Nederlands Bijbelgenootschap Nederlands Comité Unicef Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel Nederlandse Adelsvereniging Nederlandse Banketbakkers Ondernemers Vereniging Nederlandse Vereniging tot Rheumatiekbestrijding Oorlogsgravenstichting Oud-Limburgse Schuttersfeesten Prinses Beatrix Fonds Schilderkundig Genootschap Pulchri Studio Stichting Hogere Zeevaartschool Amsterdam Stichting Internaat Kweekschool voor de Zeevaart Stichting Landjuweel Oirschot (Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden)

Stichting Nederlandse Kankerbestrijding (v.h. Stichting Koningin Wilhelmina Fonds)

Stichting Nederlandse Volksklederdrachten Collectie Koningin Wilhelmina Stichting Stamboek Ronde- en Platbodemjachten Stichting Vluchteling Sweelinck Conservatorium Amsterdam Vereeniging Nederlands Historisch Scheepvaart Museum Vereeniging tot Beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis Vereniging Arti et Industriae Vereniging Gelre Vereniging Avo-Nederland Vereniging Het Nederlands Kankerinstituut Vereniging het Nederlandse Blinden en Slechtziendenwezen Vereniging Hulp voor Onbehuisden Vereniging Koninklijke Nederlandsche Heide Maatschappij Vereniging Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs Vereniging Rembrandt Vereniging tot Bescherming van Natuurmonumenten Bond Heemschut Vereniging voor Direkte Medische Hulp in de Derde Wereld Simavi Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis Young Women's Christian Association Erelidmaatschappen Erelid Consorzio Vino Chianti Classico (Florence)

Erelid Koninklijke Dordrechtsche Roei- en Zeilvereniging Erelid Koninklijke Marine Jachtclub Erelid Koninklijke Nederlandse Zeil- en Roeivereeniging Muiden Erelid Nederlandse Kring van Beeldhouwers Erelid Raad van de Club van Rome Zwanenbroeder Illustre Lieve Vrouwe Broederschap Eenmalige erefuncties

I.Beschermvrouwschappen

Wereldcongres International Playground Association (19S1) Sail Amsterdam (1985)

13e Internationale Lepracongres (1988)

Vincent van Goghjaar (1990)

Tentoonstelling 'De Schatkamer van San Marco', Amsterdam (1991)

20e Wereldcongres International Society for Cardiovascular Surgery (1991)

Stichting Internationale Tuinbouwtentoonstelling Floriade Den Haag Zoetermeer (1992)

Wc Wereldcongres van Anesthesiologen, Den Haag (1992) Stichting Comenius (1992)

4e Biënnale van Europese Kunstinstituten, Maastricht (1993) Frankfurter Buchmesse (1993)
2e Wereldruiterspelen, Den Haag en Zoetermeer (1994) Stichting Mondriaan (1994)

Tentoonstelling Thailand, kunstschatten uit een boeddhistisch koninkrijk, Amsterdam (1995)

Expositie Dutch-Flemish Art, Palazzo Grassi (tezamen met Koning Albert van België) (1997)

11e International Congress of Neurological Surgery, Amsterdam (1997)
26e Congres van de Fédération Internationale de la Médaille (1998)

Tentoonstelling Die Oranien und Deutschland (1998)

Tall Ships Zeilwedstrijden (2000)

II.Andere erefuncties Stichting Nationale Commissie Internationaal Jaar van het kind (erevoorzitter)

Comité van Aanbeveling Sail Amsterdam (erevoorzitter) Congres Fédération Internationale pour le Droit Europeen (lid erecomité).

< >