Lexicon van de Nederlandse Landstreken

dr. H.A. Visscher (2002)

Gepubliceerd op 24-02-2017

Zuid-Beveland

betekenis & definitie

Het gebied van Zuid Beveland is een langgerekt en in het oosten opmerkelijk smal deel van de Zuidwest Nederlandse kustvlakte, dat wordt omsloten door de Oosterschelde, het daarvan afgescheiden Zoommeer, het vasteland van Noord Brabant, de Westerschelde en het schiereiland Walcheren.

Oud polderland met enkele generaties kreekafzettingen en veenrestanten wisselt er af met complexen jongere bedijkingen van voormalige op- en aanwassen.
Sinds de Hoge Middeleeuwen bewoond gebleven polderland vinden we onder meer zuidwestelijk van Goes en oostelijk van Kapelle. Mede door inklinking van veenrestanten zouden de min of meer zandige kreekafzettingen er lage ruggen gaan vormen. Op die ruggen ontstonden de voornaamste nederzettingen. Van deze ligt het oude stadje Goes ter weerszijden van een nog ten dele aanwezige kreek.
Opmerkelijke elementen van het oude polderlandschap zijn een elftal later in de Middeleeuwen opgeworpen burchtheuvels.
Het westelijk deel van Zuid Beveland werd in de loop van de Middeleeuwen gecompartimeerd door een systeem van vrij smalle zeearmen, waarvan de Schenge en Zwake de voornaamste waren.
De Schenge liep ongeveer naar het punt waar het Veerse Gat, de Zandkreek en het Sloe samenkwamen. Bij 's Heer Arendskerke splitste de Schenge zich in enkele zijarmen, die in verbinding stonden met het oostelijk deel van zowel de Oester- als Westerschelde.
De verbinding met de Oosterschelde, die ook de naam Schenge droeg, scheidde het noordelijk gelegen gebied van Oud Sabbinge en Wolphaartsdijk van het centrale deel van Zuid Beveland. Van deze zeearm werd het gedeelte tussen 's Heer Arendskerke en het Veersche Meer pas in 1874 ingedijkt en zijn in het polderland thans nog imposante resten overgebleven.
De verbinding met de Westerschelde werd gevormd door een brede zeearm, waarvan een belangrijke geul zuidelijk van Nisse naar het oosten liep en daar Zwake werd genoemd. In deze zeearm ontstonden ter plaatse van het huidige Heinkenszand en Ovezande opwassen, die reeds tijdens de dertiende eeuw werden bedijkt. De geul ten westen van de beide eilanden droeg de naam Looyve.

< >