Lexicon van de Nederlandse Landstreken

dr. H.A. Visscher (2002)

Gepubliceerd op 24-02-2017

Zuid Limburgse Ardennen

betekenis & definitie

Het langs de Belgische grens gelegen, verreweg hoogste deel van het Zuid Limburgs heuvelland, dat uiterlijk enigermate aan de nabije Ardennen doet denken. Bij het zogenaamde Drielandenpunt reikt de zone tot ruim 321 meter boven N.A.P.

Evenals de nabije "echte" Ardennen heeft de hooggelegen zone een min of meer plateau achtig karakter en wordt ze aan de randen door diepe dalen geleed. Met de Ardennen heeft de zone trouwens ook gemeen dat de terreinverlagende denudatie processen er tijdens het nu en dan koude Pleistoceen plaatselijk van weinig betekenis bleven. Als gevolg hiervan zouden er net als in de Ardennen nog relicten van vlakten en verweringsgronden uit het warme Tertiair behouden blijven.
Terwijl de ondergrond van de Ardennen voornamelijk uit geplooide gesteenten van het Paleozoïcum bestaat is ze in de hogere delen van Zuid Limburg hoofdzakelijk van Mesozoïsche ouderdom. Daarbij domineren kalkrijke lagen uit het Krijt.
Onder de vaak ook vochtige warme klimaatomstandigheden van het Tertiair was de verwering meestal een overwegend chemisch proces, waarbij bepaalde bestanddelen van de sterk oplosbare kalkige Krijtlagen tot op meters diepte veranderden in een roodachtige klei en van deze kalkrijke gesteenten vrijwel alleen de daarin voorkomende vuursteenknollen overbleven. In verband hiermee worden de oude verweringsgronden van de Krijtkalksteen wel aangeduid als vuursteeneluvium (= vuursteenuitspoelsel).
De zowel verzuurde als stenige dikke verweringslagen van het Krijt zijn ook waar het terrein slechts weinig helt grotendeels bebost.

< >