Lexicon van de Nederlandse Landstreken

dr. H.A. Visscher (2002)

Gepubliceerd op 24-02-2017

Walcheren

betekenis & definitie

Het aan de Noordzee gelegen, uit een eiland voortgekomen deel van de Zuidwest Nederlandse kustvlakte, dat tegenwoordig een geheel vormt met het meer landinwaarts gevormde Zuid Beveland. Aan de noordoostzijde wordt Walcheren nog door het Veerse Meer van Noord Beveland gescheiden.

Het voormalige eiland Walcheren heeft vrijwel een ruitvorm, waarbij de (vroegere) kust ervan op de meeste plaatsen een noordwest-zuidoost of zuidwest-noordoost oriëntatie vertoont. De afstand tussen de noordwestelijke Noordzeekust en het voormalige Sloe in het zuidoosten bedraagt ongeveer zestien kilometer en die tussen de zuidwestelijke Noordzeekust en het Veerse Meer circa dertien kilometer. De grootste lengte wordt gevormd door de afstand van Westkapelle tot de spoorwegdam naar Zuid Beveland en bedraagt ruim negentien kilometer. Bij zee ontstonden enkele smalle maar plaatselijk opmerkelijk hoge duingordels, die het voormalige eiland vooral aan de zuidwest- en noordwestzijde markeren. Tussen de twee belangrijkste duingordels wordt Walcheren sedert 1540 door een zware dijk tegen de Noordzee beschermd.
Het overgrote deel van het gebied is oud polderland waar enkele generaties kreekafzettingen mede door inklinking van elders bewaard gebleven veen lage ruggen vormen. Op de ruggen vinden we de voornaamste nederzettingen van het oude polderland. Van deze ontstond de oude stad Middelburg aan de er verdwenen Arne.
Opmerkelijke elementen van het oude polderlandschap zijn een twintigtal later in de Middeleeuwen opgeworpen burchtheuvels.
Zowel in het uiterste noorden als zuidoosten van Walcheren kreeg het oude polderland gezelschap van bedijkingen. In 1871 werd Walcheren via een dam door het Sloe met Zuid Beveland verbonden. Ter weerszijden van de dam maakte vorming van aanwassen nog weer enkele inpolderingen mogelijk.
Tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog werd door bombardementen van vier dijken een inundatie met zout water bewerkstelligd. Bij die inundatie ontstonden enkele kreken en stierf het meeste houtgewas van het schiereiland.
Nadat de overstroomd geraakte delen van Walcheren weer waren drooggelegd, vond een herverkaveling plaats, waarbij nieuwe wegen zijn aangelegd, egalisaties werden uitgevoerd en beplanting is aangebracht.
Bij de Westerschelde werd het naoorlogse deel van het polderland met de restanten van het Sloe de afgelopen decennia getransformeerd in een groot haven- en industrieterrein.
Walcheren is het sterkst verstedelijkte deel van de grotendeels nog uitgesproken landelijke provincie Zeeland. De grootste plaatsen van Walcheren zijn de provinciehoofdstad Middelburg en Vlissingen, die beide zo'n 45.000 inwoners tellen.

< >