Rond schaaltje met een rechte, opstaande rand en een doorsnee van 8-10 cm, gemaakt van roestvrij staal, vuurvast porselein of glas.
Het dient voor het klaarmaken en opdienen van diverse warme eenpersoons voorgerechten: kleine kaas- of vissoufflés, eieren en cocotte" met room, tuinkruiden enzovoort. In ramequins worden ook kleine aspics (met name eieren in gelei) en koude nagerechten klaargemaakt; die laatste categorie kan al dan niet gestort worden. De naam slaat ook op een warm voorgerecht op basis van soezendeeg met gruyère. Vroeger was een ramequin een gegrilleerde snee brood belegd met 'vlees, nier, kaas, ui of knoflook' (aldus La Varenne), overgoten met room en 'bestoven met schoorsteenroet, zoals destijds de uitdrukking luidde voor in de hete as geroosterde gerechten.
De huidige ramequin vaudois uit het Zwitserse kanton Vaud is nog steeds een soort gratin van sneetjes brood en kaas. Twee Franse streekgerechten hebben nog steeds de naam 'ramequin' in de oude betekenis van het woord: de ramequin douaisien (een in de oven goudbruin gekleurd broodje, gevuld met gehakt, in melk geweekt broodkruim, eieren en tuinkruiden) en de ramequin du pays de Gex (blauwgeaderde kaas uit de Jura en Comté, gesmolten in een pan met bouillon, rode wijn, boter, knoflook en mosterd, en opgediend als fondue met stukjes brood).
