DE KUNST VAN DE TWINTIGSTE EEUW:
DE BEELDHOUWKUNST EN DE SCHILDERKUNST NA 1945: ENGELSE POP-ART
De benaming pop-art is afkomstig van de Amerikaanse criticus L. Alloway die rond 1955 de term pop-cultuur gebruikte. Pop had zijn bakermat in Engeland. De culturele en creatieve impuls die in de jaren vijftig van het United Kingdom uitging, heeft een grote invloed gehad op de ontwikkeling van muziek, theater en beeldende kunst; door de opkomst van de pop-muziek werd het smaakpatroon bepaald van een nieuwe generatie. Groepen als de Beatles en Rolling Stones waren hiervan de pioniers. Ook de beeldende kunst werd beïnvloed door de nieuwe manier van leven. Dit geschiedde echter al door Richard Hamilton (1922) die voorstellingen, ontleend aan het leven van alledag, visualiseerde. Behalve bij Peter Blake (1931), die door de keuze van zijn onderwerpen en de verbeelding daarvan een zekere dynamiek bereikte, overtreft de pop-art uit Amerika die uit Engeland in vitaliteit. De Engelse kleur is meer ingehouden, minder hard dan die van de Amerikaanse artiesten.
Typisch Engels is het werk van de schilder David Hokney (1937). Hem is de smoking liever dan de overal. Uiterlijk vertoon kenmerkt zijn ’curtain paintings’ en ’tea paintings’. Mensen, figuren en locaties zijn de hoofdmotieven in deze werken
die een sprookjesachtig karakter hebben.
Tegenover of naast de ’degeneratie’ van de gentleman Hockney staat het illusionisme van Allen Jones (1937). Hij isoleert gegevens, licht ze uit het algemeen gebeuren. Ze krijgen daardoor een obsederende functie. Lopen is lopen, zitten is zitten. Twee vrouwenbenen duiden ’lopen’ aan. De beweging is voortreffelijk gesuggereerd. Het sexy aspect ontbreekt ook niet. De schildertrant is echter zodanig dat de isolatie niet volledig is gerealiseerd. Het doek is meer sexy dan lopen, meer glamour dan beweging. Dit zit hem waarschijnlijk ook in de keuze van het onderwerp. Van het negatieve uit realiseren wij ons de werkelijkheid veel sterker. Zo is het lopen van een manke man veel obsederender dan het lopen van een mooie meid doordat de analyse onverbiddelijk is en de reactie onontkoombaar. Dit treffen wij bijvoorbeeld aan bij Oldenburg, een van de voormannen van de Amerikaanse pop-art.
door Jan H. M. Donia.
