XYZ van de klassieke muziek

Katja Reichenfeld (2003)

Gepubliceerd op 21-03-2017

Steve Reich

betekenis & definitie

Steve Reich (New York 1936) is een Amerikaanse componist die een stempel drukte op de ontwikkeling van de minimal music, muziek waarin korte motieven gedurende vaak lange tijd herhaald en geleidelijk gevarieerd worden.

Reich onderging in zijn jeugd heel verschillende invloeden. Hij studeerde filosofie en daarna compositie bij Persichetti en Luciano Berio. Ook drumde hij in groepen voor geïmproviseerde muziek en speelde hij samen met Philip Glass. Zijn componeren kwam in een stroomversnelling toen hij in 1965 het fenomeen phasing ontdekte. Dit treedt op wanneer men twee verschillende bandrecorders tegelijk hetzelfde geluidsfragment langdurig laat herhalen. Hoe goed de apparaten ook zijn afgesteld, op den duur treden er onderlinge verschuivingen op met een onverwachte polyfonie als resultaat. Onderzoek naar dergelijke vormen van herhaling en variatie werd voor Reich de bron waaruit hij putte voor zijn componeren. Hij paste phasing toe in elektronische composities, zoals het tapestuk It's Gonna Rain (1965) maar ook in composities voor instrumenten zoals Piano Phase (1969) voor twee piano's en Violin Phase (1969).

Minimal music had zijn oorsprong o.a. in de fluxusbeweging en Reich bracht zijn muziek vaak ten gehore door met zijn groep in galeries en musea op te treden. Hij had veel belangstelling voor nietwesterse culturen en ging voor drumles naar Ghana. De kennis die hij er opdeed, verwerkte hij in Drumming (1970-71). Dit 90 minuten durende stuk is gebaseerd op een patroon van acht noten dat in de herhaling ervan steeds afgebroken of weer opgebouwd wordt door noten te vervangen door rusten. In de jaren die volgden, componeerde Reich lange stukken die hij niet altijd meer zelf uitvoerde. Steeds grotere ensembles raakten erbij betrokken en ook verruilde hij allengs het alternatieve circuit voor de concertzaal. Zo werd Music for a Large Ensemble (1978) geschreven in opdracht voor het Holland Festival. Zijn stijl werd melodischer en rijker doordat melodie-instrumenten met lange noten het harmonisch verloop van de zich herhalende motieven laten horen. Ook schreef hij een gevarieerder contrapuntisch stemmenweefsel. Vanaf de jaren '80 vertoonde zijn werk vaak een ernstig karakter. In Tehillim (1981), een toonzetting van psalmteksten, gaf hij zich rekenschap van zijn joodse achtergrond en Different Trains (1988) voor tape en strijkkwartet heeft betrekking op de holocaust. The Cave (1990-93) en Three Tales (1997-98), beide gemaakt in samenwerking met zijn vrouw, de videokunstenares Beryl Karot, zijn grootschalige, avondvullende werken met maatschappelijke problemen zoals de gevaren van de technologie tot onderwerp.

Oeuvre
42 werken, de meeste voor ensemble en enkele voor tape.

< >