Zij was in de middeleeuwen een van de geliefdste heiligen en ’wij zouden op dit moment geen actuelere heilige kunnen hebben dan onze parochiepatrones Walburga,’ aldus pastoor J. van den Asdonk van Amby. ’Er bestaat een geweldige overeenkomst tussen haar leven en de noden van deze tijd. Walburga ging naar Beieren om de mensen, en speciaal de moeders, te begeleiden om de christelijke sfeer in de gezinnen op te bouwen.
En dat is nu net wat wij nodig hebben. Een christelijke sfeer in onze gezinnen in deze rusteloze tijd.’Op 25 februari 1979 herdacht Amby het feit dat de H. Walburga 1200 jaar geleden gestorven was. Zij was in ZuidEngeland, op een landgoed van haar adelijke ouders, in ongeveer 710 geboren. Haar vader zou de heilige koning Richard zijn geweest. Walburga werd Benedictines en ging, op verzoek van de H. Bonifatius, naar Zuid-Duitsland.
Waar zij tussen 740 en 750 aankomt en te Heidenheim abdis wordt van het klooster dat haar broer Wynnibald er had gesticht. Honderd jaar na haar dood, in 779, wordt haar gebeente overgebracht naar Eichstätt. Over haar graf wordt hier, in 1035, een Benedictinessenabdij gebouwd en sindsdien is Eichstätt een bekend bedevaartsoord.
Amby is de oudste van de slechts drie aan de H. Walburga toegewijde kerken in Nederland. In 1145 is er bij de vermelding van de goederen van de proosdij van Meerssen voor het eerst sprake van een Walburgakapel te Amby. Die vermoedelijk ten zuiden van de tegenwoordige kerk heeft gestaan en bij de bouw waarvan brokken steen vermengd met vuursteen en Romeins puin zijn verwerkt. Op deze fundamenten moet later, wellicht in de 18de eeuw, een kerkje zijn gebouwd met een rechthoekig schip met een smaller rechtgesloten koor en een dakruitertje op de westgevel.
Inmiddels was, reeds in 1609, de Walburgakapel parochiekerk geworden en Amby een zelfstandige parochie. Met, vandaag de dag, zo’n ruim zevenduizend zielen en hiermee een van de grootste parochies van het dekenaat Meerssen en de enige parochie ook van groot-Maastricht die tot dit dekenaat behoort. Waarvoor, bij de annexatie in 1970, bewust gekozen werd omdat de leefsfeer van Amby het beste bij die van Meerssen aansloot.
Amby ademt nog altijd, ondanks alle nieuwbouw, een dorpsmentaliteit - en deze dan in de beste zin van dit woord - met een hechte kern van parochianen en een bloeiend verenigingsleven. ’En alle feesten in Amby, bruiloften, jubilea worden nog kerkelijk ingezet,’ vertelt pastoor Van den Asdonk. Vanuit de nieuwe wijken - waarvan de bewoners reeds het merendeel van de Ambyer bevolking vormen - wordt in toenemende mate aan het verenigingsleven deelgenomen. Een verheugende ontwikkeling, vindt de pastoor, zoals ook het kerkelijke leven nieuwe impulsen kreeg. Waartoe, met name, de maandelijkse Walburgadag bijdraagt, een vrucht van het 12de eeuwfeest ’dat we hebben aangegrepen om de parochie in beweging te krijgen’.
In de kerk zelf herinnert een Walburgaraam van pater J. de Visser, boven de hoofdingang, aan die festiviteiten. Die in 1978 al werden ingeluid met de kroning van het Walburgabeeld, daterend uit de 18de eeuw en een der mooie houten beelden die de kerk sieren. De doopvont stamt, waarschijnlijk, uit de tijd dat de kerk werd gebouwd. Dat was 1866, in welk jaar ook de koperen kroon in het middenschip door Petrus Regout werd geschonken. De kerk werd sedertdien tot tweemaal toe vergroot. Eerst met een nieuw priesterkoor en twee dwarsbeuken in 1927 en toen, met de beide zijbeuken, in 1957.
Treffend is de toewijding waarmee het kerkhof rondom de kerk van Amby wordt bijgehouden. Op de graven liggen altijd verse bloemen. De mensen van Amby vergeten hun dierbare doden niet. Merkwaardig is, verder, de rust, de stilte welhaast die er op de begraafplaats heerst ofschoon gelegen pal aan een van de drukste kruispunten van Amby.
