In den Wereldoorlog was het W. het belangrijkste krijgstooneel, waar ten slotte ook de beslissing gevallen is. Over den samenhang met de gebeurtenissen op andere fronten, zie ➝ Wereldoorlog (sub B) en ➝ Oostfront.
Het W. is spoedig verstard tot een reeks loopgravenstellingen en al is het in den loop der vier oorlogsjaren meermalen vooruitgeschoven of teruggetrokken, al naar den uitslag der wederzijdsche aanvallen, de hoofdlijn, die het langst bezet is geweest, liep: van Nieuwpoort door West-Vlaanderen, Artois en Picardië tot ong. de Aisne bij Compiègne; dan langs de Aisne tot iets ten N. van Reims en verder Oostelijk door de Champagne tot Verdun; vervolgens van Verdun naar het Z. O. tot tegen de Zwitsersche grens.
Langs dit heele gebied zijn bloedige gevechten tusschen reusachtige menschenmassa’s geleverd.Nog in 1914 hadden de eerste slagen plaats in België en werd dit land bijna geheel door de Duitschers veroverd; voor de inundatie van het IJzergebied moesten zij stand houden. De Franschen werden verslagen bij Longwy, Charleroi en Dinant, de Engelschen bij Bergen. De Fransche opperbevelhebber ➝ Joffre maakte zijn leger echter snel los, trok ordelijk terug, verkreeg tijd en ruimte en won den eersten ➝ Marneslag (6-10 Sept.). Hiermee was, in verband met het Duitsche krijgsplan, de oorlog feitelijk reeds voor de Centralen verloren. Na den moorddadigen slag aan den ➝ IJzer (20-30 Oct.) verstijfde het 700 km lange front; de bewegingsoorlog ging over in een sterielen loopgraven-oorlog. In 1915 werd hevig gestreden bij Soissons (Jan.), in de Champagne (voorjaarsslag Febr.-Maart), bij Atrecht (Loretto-heuvel, April-Mei), opnieuw in de Champagne (herfstslag Sept.-Oct.), terzelfder tijd bij Loos (in Artois) en in de Vogezen (Dec.). Al deze aanvallen leidden slechts tot geringe terreinwinst voor de eene of andere partij. 22 April, een fatale datum, paste Duitschland, tegen de verdragen in, voor het eerst gifgas toe bij een aanval op ➝ Ieperen.
In Febr. 1916 hadden er verwoede gevechten om ➝ Verdun plaats; op 1 Juli kwam het Fr.-Britsche Somme-offensief los, dat met pauzen ca. 4½ maand duurde (zie ➝ Somme, 1°). In 1917 beraamden de Geallieerden een reusachtigen omvattenden aanval van Reims tot Atrecht, doch de Duitschers trokken zich terug op de ➝ Siegfried-stelling; daarna hadden nog groote aanvallen plaats bij Atrecht en bij de Aisne (April), aan den ➝ Chemin des Dames en bij Ieperen-Wijtschate (Nov.) en de tank-slag bij Kamerijk (Nov.). Bij al deze ging het initiatief reeds telkens van de Geallieerden uit. In 1918 ontketenden de Duitschers nog, als laatste poging, de drie reusachtige ➝ Voorjaarsoffensieven, doch toen deze, en ook de tweede reeks ➝ Marneslagen (April/Juni) geen resultaat brachten, stortte het Duitsche W. ras ineen. Dit was het einde van den oorlog, waarover verder zie ➝ Wereldoorlog (sub B), alwaar ook kaart. Antoni.