zijn warme of koude modderbronnen, waarbij soms het uitgeworpen slijk een kegel heeft opgebouwd, die aan een vulkaankegel doet denken, al is ten gevolge van de groote vloeibaarheid van de modder de helling en dus de hoogte veel geringer. Warme s. zijn soms van post-vulkanischen aard, de ontsnappende gassen zijn van koolzuur, zwaveldamp e.d.
Ook ontstaan wel s. ten gevolge van phreatische erupties, d.w.z. uitbarstingen door stoomvorming in het grondwater, dat door vulkanische werking verhit is. De bekendste s. hebben met eigenlijk vulkanisme echter niets te maken.
Zij ontstaan, doordat aardgassen ontwijken uit aardolie houdende lagen. Evenals het eigenlijke vulkanisme is dit vulkanisme van sedimentairen oorsprong aan breuken en plooien gebonden.Het zijn dus aardolie-indicaties van belang. De ontwijkende gassen zijn vnl. koolwaterstoffen, dus brandbaar. Zoo ontstaan de „eeuwige” vuren op het schiereiland Apsjeron bij Bakoe. De afmetingen kunnen vrij aanzienlijk worden, eenige honderden m hoog bij enkele km doorsnede. Bekende s.-gebieden liggen in het Russische petroleumgebied bij Bakoe, in Roemenië, op Trinidad (Br. W.Indië) en in de Orinoco-delta.
Jong.