(geologie), ca. 1930 opgesteld door E. Haarmann (Berlijn) ter verklaring van de → gebergtevorming. Vlg. de o. is de primaire oorzaak een verticale beweging der aardkorst, waardoor verheffingen (geotumoren) en depressies ontstaan. Door afglijden der sedimenten van deze verheffingen ontstaat de plooiing: de zijdelingsche druk, waarvan deze het beeld geeft, is dus secundair (→ Bicausaliteitsbeginsel der gebergtevorming).
De verticale bewegingen zijn vlg. de o. het gevolg van verplaatsingen van plastische massa’s onder de korst, ten gevolge van poolverschuivingen, teweeggebracht door krachten van kosmischen oorsprong. Aangezien deze bewegingen een rhythmisch karakter bezitten, daalt en rijst de korst afwisselend, vandaar de naam oscillatie-theorie.De o. ondervindt veel bestrijding; het is dubieus, of poolverschuivingen van groote afmetingen mogelijk zijn, en bovendien betwijfelen velen of de waargenomen plooiingen door afglijden verklaard kunnen worden.
Lit. : E. Haarmann, Die Oszillationstheorie (1930). Zie ook Gebergte (sub Gebergtevorming). Jong.