Pruisisch staatsman. * 31 Mei 1750 te Essenrode (Hannover), ♱ 26 Nov. 1822 te Genua. Trad achtereenvolgens in staatsdienst van Hannover, Brunswijk, Ansbach en Bayreuth, en ten slotte van Pruisen (sedert 1791).
In 1795 sloot hij in naam van dit land den Vrede van Bazel met Frankrijk. Van 1798 tot 1804 samen met Haugwitz, daarna alleen, minister van Buitenlandsche Zaken, voerde hij een neutrale politiek, doch na de overwinning van Napoleon te Jena (1806) werd hij anti-Fransch gezind.
Op bevel van Napoleon werd hij (1807) uit de Pruisische regeering geweerd. In 1810 echter werd hij Staatskanselier.
Hij bracht tal van hervormingen aan in het bestuur van zijn land: ordening van de financiën, invoering van gronden bedrijfsbelasting, toekenning van burgerrechten aan de Joden, afschaffing der gilden, opheffing der heerendiensten van de boeren. Samen met von Humboldt vertegenwoordigde hij Pruisen op het Congres van Weenen (1814-’15).
Later nam hij nog deel aan de congressen van Aken, Troppau, Laibach en Verona. L. von Ranke publiceerde zijn „Denkwürdigkeiten” (1877).Lit.: Ernst von Meier, Die Reform der Verwal tungsorganisation unter Stein u. Hardenberg (21912); Schnabel, Deutsche Geschichte im 19. Jahrh. (11929). Bousse.