Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 15-08-2019

Ikatten

betekenis & definitie

[vernederlandsching van een Maleisch woord ikat, (ver)band, mengikat, (ver)binden], een term uit de Indonesische weeftechniek, waarmee men aanduidt het aanbrengen van ornament op strengen garen vóór het aanvangen van het weven. In hoofdzaak komt de techniek hierop neer, dat de witte strengen garen achtereenvolgens gebaad worden in indigo, roode en gele kleurstof, waarbij telkens bepaalde gedeelten omwonden worden met een later te verwijderen verband, zoodat de verfstof die gedeelten niet kan bereiken, en de bewerkers het in de hand hebben elk afzonderlijk deel ongekleurd te laten, met één, met twee of met drie verfstoffen te bewerken.

In de meeste streken wordt de schering aldus geïkat, in een minderheid van gevallen (o.a. Palembang, Bali) de inslag; zeldzaam is het ikatten van de schering en den inslag beide (Tenganan op Bali).

De ikat-techniek is in verschillende streken van den Indischen Archipel tot een hoog raffinement opgevoerd, en de artistieke prestaties op dit gebied vinden in Europa steeds meer waardeering.Lit.: J. A. Loebèr, Het weven in Ned.-Indië. Berg

< >