Gladstone - William Ewart, Eng. liberaal staatsman, de „great old man” van de Victoriaansche periode, tegenstander van het Imperialisme van Disraëli, hoewel hij in 1882 tot bezetting van Egypte moest overgaan. Hij bevorderde de Iersche zelfstandigheid en beheerde meesterlijk de financiën. * 1809 te Liverpool, ✝ 1898 te Hawarden; in het lagerhuis sedert 1832.
G. was aanvankelijk conservatief, maar ging stilaan over naar de liberalen. Als zoodanig werd hij kanselier der schatkist in 1852, welke functie hij later nog viermaal bekleedde.
Van 1868 tot ’74 was hij minister-president en voerde de opheffing der Anglicaansche staatskerk (1869) en de eerste landwet in Ierland door (1870). 1874-’80 ruimde G. de plaats voor Disraëli. Zijn tweede kabinet (1880-’85) bracht een kieshervorming tot stand, welke het aantal stemgerechtigden merkelijk uitbreidde (1885).
Na een kort ministerie-Salisbury kwam G. opnieuw aan het bewind (1886) en poogde aan Ierland Home-Rule te geven, welk voorstel echter door de zgn. Unionisten van zijn eigen partij verworpen werd.
Een tweede voorstel, door G. ingediend tijdens zijn vier de regeering (1892-’95), werd ditmaal door het lagerhuis aangenomen, maar door het hoogerhuis verworpen. Daarop trad hij voorgoed af.Lit.: Hirst, G. as Financer and Economist (1931).
V. Houtte.