Extravaganten - (Lat. extra = buiten, vagari = rondzwerven), pauselijke -→ decretalen, die „omzwierven buiten” de publieke collecties. Werden meerdere malen verzameld.
Meest bekende verzamelingen zijn: de extravaganten van Joannes XXII en de extravagantes communes. Beide verzamelingen, ofschoon opgenomen in het Corpus Iuris Canonici en wat de tekstlezing aangaat vastgelegd door Gregorius XIII, hebben als collectie of als wetboek geen officieel gezag.
Iedere extravagante heeft geen ander gezag dan zij oorspronkelijk had. Maar daarom zijn de meeste niet van minder belang en zoo ook opgenomen wat den inhoud betreft in den C.I.C.
De eerste verzameling bevat 20 decretalen van paus Joannes XXII; de andere 70 decretalen verschenen sedert de uitgave van het Liber Sextus onder Bonifatius VIII (1294—1303) tot Sixtus IV (1471—1484). Beide verschenen te Parijs (1500), uitgegeven door Joannes Chappuis.
Zij zijn gerangschikt volgens de orde van de voorafgaande officieele collecties. Drehmanns.