Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 06-06-2019

Emser telegram

betekenis & definitie

(of Emser dépêche), het door koning Wilhelm I van Pruisen 13 Juli 1870 vanuit Ems aan Bismarck te Berlijn gezonden telegram. Daarin deelde de vorst aan zijn minister van Buitenlandsche Zaken mede, dat de Fransche gezant Benedetti hem de belofte had afgevraagd, nooit meer zijn toestemming te zullen geven, indien prins Leopold van Hohenzollern-Sigmaringen op zijn weigering van den Spaanschen troon mocht terugkomen; de koning had op dat verzoek een afwijzend antwoord gegeven en nu gaf hij aan den minister de vergunning, indien deze het gewenscht vond, den nieuwen eisch van Benedetti en zijn afwijzing aan de gezanten in het buitenland en aan de pers bekend te maken.

Toen Bismarck dit bericht ontving, verkortte hij er dadelijk den tekst van, waardoor het telegram een scherpen klank verkreeg: het voorgevallene in Ems leek thans niet een onderdeel van een nog niet ten eind gebrachte onderhandeling, die in Berlijn zou worden voortgezet, maar een definitief besluit der zaken. Het verkorte bericht werd aan de ambassades gezonden; vóór middernacht was het reeds te Parijs bekend.

Dit alles had de door Bismarck verwachte uitwerking: onder drijven der Fransche oorlogspartij, die dit als een zware diplomatieke nederlaag exploiteerde, werd 19 Juli door Napoleon III de oorlog aan Pruisen verklaard. Aldus begon de → Fransch-Duitsche oorlog van 1870—’71.Lit.: Bismarck, Gedanken und Erinnerungen (2 dln. 1898; nieuwe druk in 1 dl. 1928); Fester, Die Genesis der E. D. (1915); Oetker, Die E. D. (1920); Ch. Saurel, Juillet 1870 : le drame de la dépêche d’Ems (Parijs 1930). Lousse.

< >