(Lat.), letterlijk: tucht van het geheim of der geheimhouding. Van de 3e tot de 5e eeuw bestond er in de Kerk een practijk, die men sinds de 17e eeuw D.a. pleegt te noemen.
Dat hing samen met het → Catechumenaat. De doopleerlingen werden geleidelijk onderwezen in de leer en de geheimen van den godsdienst.
Het Doopsel en zijn plechtigheden werd hun kort voor de toediening verklaard; de H. Mis (die zij slechts tot en met Evangelie of Credo mochten bijwonen, Missa Catechumenorum) pas na het Doopsel.
Gebeurde dit om practische reden, de vrees voor profanatie zal er ook toe meegewerkt hebben. Dat men echter, los van de ontwikkeling van het catechumenaat, geloofsleer en liturgie van het begin af zorgvuldig geheim zou hebben gehouden, is niet bewezen en, wanneer men let op de openlijke wijze, waarop de Vaders erover schreven, niet waarschijnlijk.
Ook de door sommigen beweerde invloed van andere godsdiensten is niet bewezen.Lit.: Batiffol, Etudes d’histoire et de théol. positive (I 1920); Vacandard, in Dict. Hist. Géogr. Eccl. (III 1924, 1497-1513); Kirsch, in Lex. I. Theol. u.
Kirche (I 1930, 652 vlg.). Franses Disciplina clericalis Disciplina clericalis heet de oudste West-Europeesche novellenverzameling. Zij bevat 34 vertellingen of gedichten, meestal van Oosterschen oorsprong, en is het werk van den bekeerden Jood Moses van Huesca, beter bekend onder zijn doopnaam Petrus Alphonsi. Zij werd een rijke bron voor de middeleeuw'sche vertelkunst in de volkstalen.
Uitg.: door Hilka en Söderhelm (Helsingfors 1911). Mierlo Disciplinaire straffen → Gevangeniswezen.